De omstandigheden op deze opvangplekken zijn vooral voor de kinderen vaak verre van ideaal

De opvang voor gezinnen staat onder druk. Het is er (te) vol en daar hebben vooral kinderen last van. “De gezinnen moeten vaak in hele kleine ruimtes bivakkeren. Het is er vaak rommelig, rumoerig, en er zijn veel te weinig speelplekken. Ouders en kinderen zitten hierdoor vaak op elkaars lip”, vertelt Elise Peters, pedagoog en onderzoeker bij Hogeschool Leiden. Zij promoveerde onlangs op onderzoek onder gezinnen in de Nederlandse opvang. “Uit mijn onderzoek blijkt dat een stuk natuur in de buurt van de opvangplek ontzettend veel kan helpen. Dat zoiets eenvoudigs als een tuin of park de gezinnen kan helpen, is echt iets waar we gebruik van moeten maken.”
 
De maatschappelijke opvang is bedoeld voor gezinnen die dakloos zijn geworden of hebben moeten vluchten voor een gewelddadige thuissituatie. Maar de omstandigheden op deze opvangplekken zijn vooral voor de kinderen vaak verre van ideaal. Maatschappelijk werker Loutfia el Makrini omschrijft de situatie: “Kinderen in kleine binnenruimtes worden soms erg druk en dat leidt dan natuurlijk tot conflicten. Vaders en moeders voelen zich genoodzaakt om de kinderen te corrigeren: ‘Dat mag niet! Pas op! Blijf nou rustig.’ Daar wordt de sfeer in het gezin natuurlijk niet beter van. Maar buiten hebben de kinderen ruimte om te spelen, ze kunnen lekker rennen en vliegen. Als ouder hoef je er dan niet bovenop te zitten.”
 
Elise Peters vult aan: “Wanneer kinderen met hun ouders naar buiten gaan, ontstaat er meteen een heel andere situatie. De kinderen kunnen naar hartenlust spelen, de ouders krijgen de gelegenheid om even te ontspannen. We zien direct wat dat oplevert: ouders voelen zich meer verbonden met hun kind en voelen zich sterker in hun ouderschap.”
 
Uitzonderlijk
De uitkomsten van het onderzoek zijn gebaseerd op observaties door professionals en experimenten onder ouders. Steeds werd vergeleken hoe ouders hun ouderschap beleven als ze binnen in de opvang zijn en hoe dat is als ze in de natuur zijn. Een grote groep van 25 opvanglocaties deed mee aan het onderzoek. Peters: "Dat zoveel opvangplekken mee wilden doen aan het onderzoek, is uitzonderlijk. Daaraan kun je zien dat het onderwerp erg leeft onder professionals. Zij willen gewoon het beste voor de gezinnen en zijn op zoek naar eenvoudige manieren om hun opvangtijd beter te maken.”
 
Peters pleit ervoor dat alle opvangplekken in Nederland over een buitenruimte in de directe omgeving beschikken. En dat hoeft niet eens heel veel om het lijf te hebben. “Een dakterras, een tuin, een parkje in de buurt, het kan van alles zijn.” Maatschappelijk werker Marie-roze Wilderom vult aan: “Je merkt dat er dan even geen zorgen zijn. En dat is toch wel waardevol op een plek zoals de opvang. De situatie is voor deze gezinnen vaak al gecompliceerd genoeg”.
  
Meer informatie over het onderzoek: zie het proefschrift of de Nederlandse samenvatting.

Bron: Hogeschool Leiden