Bedrijven zijn verplicht om een verwacht leveringsprobleem van een geneesmiddel tijdig te melden

Het aantal medicijnen waarvoor verwachte leveringsproblemen zijn gemeld is in 2020 met ongeveer 6% gegroeid ten opzichte van 2019. Dit is aanzienlijk minder dan de toename die in de afgelopen jaren gezien werd. Het ging vorig jaar om 2.079 verschillende medicijnen (van de 3.723 meldingen). In 2019 waren dat er 1.965. Dit blijkt uit de jaarrapportage van het Meldpunt geneesmiddelentekorten en –defecten van medicijnautoriteit CBG en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Een melding betekent niet dat er daadwerkelijk een tekort is of ontstaat. Voor bijna alle leveringsproblemen was in 2020 uiteindelijk een alternatief middel beschikbaar.

Bedrijven zijn verplicht om een verwacht leveringsprobleem van een geneesmiddel tijdig te melden. Hiermee kunnen CBG en IGJ bijtijds naar alternatieven zoeken, zodat patiënten hier geen of zo min mogelijk nadelige effecten van ondervinden. 48% van de meldingen kwam door vertraging in de productie of kwaliteitscontrole van een medicijn. Ook ontstonden er problemen door een toegenomen vraag (28%) of door leveringsproblemen met een vergelijkbaar middel van een of meerdere andere bedrijven.

CBG-voorzitter prof. dr. Ton de Boer:  "Ondanks de coronacrisis, met logistieke uitdagingen en signalen over verminderde productie door lockdowns in productielanden, zien we een afvlakking van de groei in het aantal verwachte leveringsproblemen. In bijna alle gevallen was er een oplossing voor de patiënt. Desondanks gaf het voor apothekers extra werk. Ook is het voor patiënten soms vervelend om te moeten wisselen van medicijn.”

Corona: dreigende tekorten
In het begin van de coronapandemie ontstond onzekerheid en onrust over mogelijke tekorten. Een voorbeeld daarvan was een kortdurend tekort aan paracetamol door het ‘hamsteren’ van consumenten. Apotheken en drogisten hebben toen tijdelijk het aantal doosjes paracetamol per klant beperkt.

IGJ-hoofdinspecteur Roderick Runne: “Door oplopende ziekenhuisopnames van COVID-19-patiënten waren er zorgen over de beschikbaarheid van geneesmiddelen waarmee patiënten op de intensive care behandeld werden. Daarom zijn aanvullende maatregelen getroffen, zoals toestemming voor het leveren van alternatieven uit het buitenland, om ervoor te zorgen dat er geen tekorten ontstonden aan deze geneesmiddelen.

Definitief uit de handel
Het aantal medicijnen waarvoor bedrijven definitief de handel hebben stopgezet is stabiel gebleven (292) ten opzichte van 2019 (325). Bij het merendeel van de meldingen (85%) was er sprake van een bedrijfseconomische reden.

Oplossingen medicijntekorten
Voor iedere melding onderzoeken CBG en IGJ of er medicijnen met dezelfde werkzame stof beschikbaar zijn. In een aantal gevallen moest worden uitgeweken naar levering vanuit het buitenland. IGJ heeft 45 keer toestemming gegeven om hetzelfde medicijn tijdelijk met een buitenlandse verpakking te leveren. En voor 52 geneesmiddelen is er toestemming gegeven om een vergelijkbaar middel uit het buitenland te halen. In de uitzonderlijke gevallen dat er geen alternatieven zijn, wordt met de beroepsgroep besloten wat nodig is. Het CBG kan dan een advies publiceren, bijvoorbeeld om het medicijn alleen te gebruiken voor de meest kwetsbare patiënten.

Het Meldpunt geneesmiddelentekorten- en defecten van CBG en IGJ, met het ministerie van VWS als opdrachtgever, is dé centrale plek waar bedrijven onder andere hun verwachte leveringsproblemen en tekorten van medicijnen melden.