Het gaat van eenzame opsluiting in allerlei tehuizen en klinieken, het gebrek aan ‘mogen zorgen’, het gebrek aan mondkapjes (en andere persoonlijke beschermingsmiddelen), de overvraging van vele collega’s, de onderdrukking van diezelfde collega’s, de overfocus op de ‘IC-bedden’ en de verwarrende en tegenstrijdige berichten van wetenschappers – wie kun je geloven? Eigenlijk niemand klakkeloos; er is simpelweg nog te weinig bekend! Hoe verdrietig ook: het omgaan met ‘de dood’ is haast nog het minste probleem; dat dit bij het leven hoort is toch iets dat wat we allemaal al langer weten.

Waar het mis gaat? De roze wolk, omhuld in roze mist; daar gaat het verkeerd. We hebben een wereld gecreëerd waarin we doen alsof alles te regelen is. Waarin we proberen te doen alsof een pandemie ons landje over zal slaan, bijvoorbeeld. Of dat collega’s veilig kunnen werken omdat we gewoon de richtlijnen voor veiligheid naar beneden bijschroeven. Zodat het op papier weer klopt. We willen graag geloven dat de wereld maakbaar is. Dat alles opgelost kan worden. Dat is onze roze wolk: het geloof dat we alles kunnen regelen.

Maar het klopt niet. De realiteit is dat de wereld onvoorspelbaar en chaotisch is. En dat onze regering te laat was, waardoor we bij de lange wachtrij voor mondkapjes in deze wereld, helemaal achteraan zijn beland. De realiteit is dat er jaren op de IC’s bezuinigd is, en dat we nu niet genoeg echte IC-bedden kunnen regelen voor de komende jaren. De beleidsmakers proberen te redden wat er te redden valt door mooie plannen op te stellen en zo de illusie vast te houden dat het allemaal wel te regelen is. Ze doen hun uiterste best om de roze wolk – ‘alles komt uiteindelijk goed’ – te beschermen.  De roze wolk is een wolk die drijft op een papieren werkelijkheid, en als je erover na gaat denken is het op z’n allerminst volkomen bizar. Er is een groot tekort aan beschermingsmiddelen – nog steeds. En werk wordt niet veiliger alleen omdat op papier staat beschreven dat je best ook zonder die bescherming kan. Het is alsof je tegen een bouwvakker zegt dat hij zijn werk best veilig kan doen zonder zijn helm, of tegen een brandweerman dat hij best zonder brandwerend pak de vuurzee in kan lopen. Het is volkomen absurd. De pest is dat leken het geloven – als het maar op papier staat klopt het, toch?

Het is precies wat er nu in de zorg gaande is: de maatschappij denkt dat de afgeschaalde richtlijnen veilig zijn, omdat de eisen op papier zijn aangepast. En nu het aantal patiënten met covid-19 op de IC afneemt, is het wel weer goed, toch? Dat de eerstelijn veel opvangt, en dat IC-personeel ook bij moet komen van hun harde werken, of wat het gaat betekenen voor de toekomst als je daar nu niet acuut rekening mee houdt; daar is de gemiddelde burger zich niet van bewust. Dat komt omdat beleidsmakers vanaf de roze wolk een verhaal vertellen dat – omhuld door een rozige mist – niet echt meer met de realiteit te maken heeft.

Is het angst? Ego? Zelfbehoud? Statusdrang? Of gewoon blindheid? Het maakt eigenlijk niet uit. Wat uitmaakt is dat het tijd is om van die roze wolk af te stappen en de realiteit onder ogen te zien – zodat we vanaf nu daadwerkelijk kunnen gaan bouwen aan een reële toekomst. En die realiteit is dat mensen overlijden, dat er veel leed is, dat  de zorg op instorten staat, en dat de mensen van de werkvloer met al hun goede praktische ideeën, niet mee mogen beslissen. Het is een recept voor nog meer ellende.

Persoonlijk ben ik wel klaar met die roze wolk.

Maartje Goverde

Bestuurder & psychiatrisch verpleegkundige Stichting Uitblinkers Coach, spreker, (v)blogger en auteur ‘Interactiekracht - gezond gedrag en eigen regie in psychiatrie en jeugdzorg’