Tijdige ambulancezorg is essentieel voor de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg

De voorlopige cijfers laten zien dat de responstijden van de ambulances in 15 van de 25 regio’s daalden, maar dat bij echte spoed de ambulances ook in 2020 op tijd bij de patiënt waren. Dat is een enorme prestatie in dit turbulente coronajaar. De dalende responstijden werden vooral veroorzaakt doordat na het vervoer van een met corona besmet persoon extra tijd nodig was voor het schoonmaken van de ambulance en het omkleden van het personeel. Ook kwamen opleidingen stil te liggen waardoor minder nieuw personeel is ingestroomd en extra beschikbaar kwam. In een brief hebben wij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport geïnformeerd over de voorlopige responstijdpercentages over 2020.

Tijdige ambulancezorg is essentieel voor de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg. Voor de ambulancezorg geldt de streefnorm om in ten minste 95% van de spoedmeldingen (zogenoemde A1-meldingen) binnen 15 minuten na aanname van de melding ter plaatse te zijn. Uit de voorlopige cijfers over 2020 blijkt dat 6 van de 25 regionale ambulancevoorzieningen (RAV’s) de streefnorm realiseren of benaderen. Dit zijn dezelfde regio’s als in 2019. De overige RAV’s bereiken deze streefnorm niet en bij 15 RAV’s is er sprake van een (soms forse) daling ten opzichte van 2019. 

Bij echte spoed toch op tijd
Zorgverzekeraars geven aan dat de toegankelijkheid van zorg, ondanks de dalende responstijden, niet in het geding is geweest. Door middel van triage werd bij iedere melding de urgentie bepaald, zodat bij echte spoed ambulances nog steeds op tijd bij de patiënten konden zijn. Ook vanuit de ROAZ’en, huisartsenposten en de IGJ hebben wij geen signalen ontvangen dat de toegankelijkheid van zorg in gevaar is geweest.  

Gevolgen van corona
De coronacrisis is een belangrijke factor geweest in de daling van de responstijdpercentages. Uit ons onderzoek blijkt dat in de regio’s met lage responstijdpercentages vaak sprake is van een structureel tekort aan personeel. Corona-gerelateerd ziekteverzuim komt dan extra hard aan. Daarnaast geven zorgverzekeraars aan dat het voor de RAV’s lastig is om reeds ingezette structurele verbeteringen door te zetten. Zo zijn pilots waarbij ambulances direct worden ingezet zonder triage vooraf, voorlopig stopgezet omdat triage nu noodzakelijk is om vast te stellen of er sprake is van een coronabesmetting. 

Lichte stijging
Sinds het eerste kwartaal van 2021 is er weer een voorzichtige stijging te zien in de responstijdpercentages. Zorgverzekeraars verwachten dat veel RAV’s deze stijgende lijn door kunnen zetten in de tweede helft van dit jaar, natuurlijk onder voorbehoud van de ontwikkeling rondom de coronacrisis in ons land. 

Definitieve cijfers 2020
Tijdige ambulancezorg is onderdeel van de zorgplicht van zorgverzekeraars. Wij ontvangen vanuit ons toezicht op de zorgplicht elk kwartaal de voorlopige responstijdpercentages van alle RAV’s. De definitieve responstijdpercentages worden jaarlijks in de nazomer door Ambulancezorg Nederland gepubliceerd in het sectorkompas.