Bij mensen met een onderliggende afweerstoornis werken de coronavaccins vaak onvoldoende

Een groot deel van de patiënten met een afweerstoornis die vanwege een covid-infectie (Omikron variant) het middel sotrovimab kregen, bleek zeer snel resistentie tegen dit middel te ontwikkelen door specifieke mutaties in het coronavirus. Onderzoekers van Amsterdam UMC publiceren hierover in het wetenschappelijke tijdschrift JAMA. Hoofdonderzoeker Emma Birnie noemt de snel optredende ongevoeligheid voor sotrovimab zorgwekkend: “Patiënten raken het resistente virus moeilijker kwijt, waardoor er nieuwe mutaties kunnen ontstaan.”

Bij mensen met een onderliggende afweerstoornis werken de coronavaccins vaak onvoldoende. Zij lopen een groter risico om ernstig ziek te worden na een covid-infectie. Sotrovimab, een monoklonale antistof, is een middel dat zich aan de uitsteeksels van het coronavirus hecht zodat het de lichaamscellen niet binnendringt. Het is een van de weinige middelen die van het Europees Geneesmiddelenagentschap EMA een vergunning kregen voor noodgebruik in deze patiëntengroep.

Spike-eiwit
De onderzoekers zagen dat er soms al 3 dagen na het geven van sotrovimab veranderingen waren ontstaan in het coronavirus die het ongevoelig maken voor het middel. Het ging daarbij om mutaties in het spike-eiwit. Ook bleek dat wanneer deze mutaties werden gevonden, patiënten het virus langer bij zich droegen.

Nieuwe mutaties
Hoofdonderzoeker Emma Birnie: “Resistentie die ontstaat tijdens covid-19-behandeling is zorgwekkend, juist voor patiënten met een afweerstoornis. Bovendien zien wij dat patiënten met resistentiemutaties het virus moeilijker kunnen kwijtraken, waardoor de kans bestaat dat er nieuwe mutaties ontstaan. Het is daarom cruciaal dat we het virus blijven monitoren en onderzoeken of deze nieuwe mutaties extra risico’s met zich mee brengen, met name in deze kwetsbare patiëntengroep. Daarnaast zouden toekomstige studies zich moeten focussen op een cocktail van medicijnen, bijvoorbeeld een combinatie van monoklonale antistoffen met een antiviraal middel.”