Het onterecht voorschrijven van opioïden aan patiënten met migraine moet stoppen

Opioïden zijn niet effectief bij migraine. Toch worden deze medicijnen ook in Nederland nog ruimschoots voorgeschreven door artsen. Uit onderzoek van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) blijkt ook dat 2 procent van de migrainepatiënten opioïden zonder voorschrift gebruikt. Het resultaat van de studie is opvallend. Opioïden vergroten namelijk de kans op chronische migraine. Ook kan het gebruik van het middel leiden tot medicatie-overgebruikshoofdpijn.

Opioïden zijn sterke pijnstillers die vaak door patiënten met langdurige pijnklachten gebruikt worden. Hoewel opioïden bij migraine minder effectief zijn dan triptanen, worden ze nog steeds voorgeschreven, weet neuroloog Gisela Terwindt. Ze is hoogleraar Neurologie, in het bijzonder paroxysmale hersenaandoeningen bij de afdeling Neurologie van het LUMC. Volgens haar is het onterecht voorschrijven van pijnstillers een probleem dat opgelost moet worden. “Opioïden worden in verband gebracht met progressie naar chronische migraine. Artsen en migrainepatiënten moeten daarover goed geïnformeerd worden”, legt ze uit.    

Gebruik van pijnstillers
Het is belangrijk om het gebruik van pijnstillers bij migrainepatiënten (met chronische pijnklachten) in kaart te brengen, vinden Albert Dahan, hoogleraar Anesthesiologie in het LUMC, en dr. Monique van Velzen van de LUMC-afdeling Anesthesiologie. Zij doen al langere tijd onderzoek naar het onderwerp. Om een nog beter beeld te krijgen, hebben onderzoekers Rein van Welie en Floor van Welie (beiden werkzaam bij de afdeling Neurologie) in samenwerking met de afdeling Anesthesiologie recent een studie uitgevoerd naar het zelf-gerapporteerde gebruik van opioïden voor hoofdpijn bij migrainepatiënten. Aan het onderzoek werkten 3.712 mensen mee uit het migrainecohort van de Leidse Hoofdpijngroep.

“In de hoofdpijnrichtlijn voor huisartsen en neurologen wordt het gebruik van opioïden afgeraden. Desondanks blijkt uit ons onderzoek dat 13,4 procent van de deelnemers ooit opioïden voor hoofdpijn heeft gebruikt,” vertelt Rein van Welie. Bij iets minder dan de helft van deze groep betrof het eenmalig gebruik, ongeveer een kwart gebruikte opioïden langer dan een maand en schrikbarend genoeg gebruikte 11 procent van de deelnemers de opioïden zelfs langer dan één jaar. “Langdurig gebruik van opioïden kwam vooral voor bij mensen met chronische migraine,” legt Floor van Welie uit.

Steeds meer goede behandelopties voor migraine
Dahan maakt zich samen met zijn onderzoeksgroep al jaren hard voor meer bewustwording over het gevaar van opioïden. “Het gebruik is gelukkig minder dan in bijvoorbeeld in de Verenigde Staten. Dat heeft te maken met het feit dat de behandelrichtlijn daar minder strikt is,” aldus Floor van Welie. “Maar dat neemt niet weg dat de opioïden altijd vermeden moeten worden,” aldus Terwindt. “Gelukkig zijn er steeds meer goede migraine specifieke behandelopties die artsen in geval van nood in kunnen zetten.”

Lees meer over migraine en de behandelmogelijkheden op www.hoofdpijnonderzoek.nl 

Uit het LUMC-onderzoek blijkt dat migrainepatiënten vooral opioïden gebruiken voor acute behandeling (63 procent). Ruim een vijfde (21 procent) van de gebruikers gebruikt het zowel als acute en preventieve medicatie. En 16 procent van de gevallen gebruikt het alleen preventief. Opioïden werden in 46 procent van de gevallen voorgeschreven door de huisarts; in 35 procent van de gevallen door neurologen. Ook overige specialisten (9 procent) en EHBO-artsen (8 procent) schreven opioïden voor. Opvallend genoeg rapporteerde 2 procent van de migrainepatiënten het middel zonder recept te hebben gebruikt.

Bron: LUMC