Risico’s hittegolf voor kwetsbare patiënten te verlagen door betere samenwerking huisartspraktijk en wijk

Tijdens hittegolven houden huisartsen en praktijkondersteuners (POH’s) altijd rekening met hittegerelateerde klachten wanneer zij kwetsbare patiënten zien. Huisartsenpraktijken hebben patiëntengroepen die extra risico lopen bij aanhoudende hitte echter niet altijd goed in beeld. Dit kan verbeterd worden door slimmer gebruik te maken van het Huisarts Informatie Systeem (HIS). Ook kan de zorg voor kwetsbare patiënten worden verbeterd door informatie over de risico’s van hitte en de te nemen maatregelen beter te delen met patiënten, mantelzorgers en zorgverleners in de wijk. Dit blijkt uit recent onderzoek van het Nivel, gefinancierd door het ministerie van VWS.

Het klimaat verandert wereldwijd en ook Nederland wordt warmer. Aanhoudende hitte kan gezondheidsklachten veroorzaken, met name bij kwetsbare patiëntengroepen zoals ouderen en mensen met chronische aandoeningen Huisartsenpraktijken kunnen een belangrijke rol spelen bij de signalering en preventie van gezondheidsklachten tijdens hitte.

Kwetsbare patiënten niet altijd goed in beeld bij huisartsenpraktijken
Veel huisartsenpraktijken hebben helaas te weinig tijd en capaciteit om hun kwetsbare patiënten proactief te benaderen in een hitteperiode. Daarbij speelt mee dat veel huisartsen (38%) en POH’s (50%) niet goed in beeld hebben welke mensen kwetsbaar zijn voor hittestress. Deze groep patiënten is echter goed te selecteren via het HIS en in overleg met de apotheek, namelijk via  gegevens over medicatiegebruik.

Bestaande informatie over risico’s van hitte moet beter bekend worden
Huisartsen en POH’s denken dat meer informatie over de risico’s van hitte kan helpen om de zorg voor kwetsbare patiënten tijdens hittegolven te verbeteren. Tegelijk blijkt dat de informatie die er is, bij veel huisartsen en POH’s niet bekend is. Zo heeft het merendeel van de huisartsen (66%) nog nooit van het document Hitte van het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) gehoord. Er is dus meer bewustwording nodig om bestaande kennis toe te passen. Hiervoor kunnen huisartsenpraktijken bestaande overlegstructuren als een (multidisciplinair) wijk- of teamoverleg gebruiken. Hierin kan dan jaarlijks aandacht worden besteed aan de risico’s van hitte voor kwetsbare patiëntengroepen en maatregelen die gezondheidsklachten kunnen voorkomen.

Patiënten goed informeren over de risico’s van hitte kan gezondheidsklachten voorkomen
POH’s benadrukken dat tijdens de reguliere controles van patiënten met chronische aandoeningen de risico’s van hitte moeten worden besproken. Adviezen over voldoende drinken en bij welke klachten de patiënt de huisarts moet bellen zijn daarbij essentieel. Deze adviezen kunnen tijdens hittegolven door de doktersassistente worden herhaald wanneer patiënten contact zoeken met de huisartsenpraktijk. Ook de apotheek kan adviezen over hitte meegeven bij (herhaal)medicatie die bij hitte extra risico’s met zich mee kan brengen, zoals medicatie die de vochthuishouding in het lichaam beïnvloedt.

Samenwerking en afspraken in de wijk kunnen zorg bij hitte verbeteren
Veel huisartsen (59%) en POH’s (82%) vinden de inzet van een hitteprotocol voor de praktijk en de wijk een goed idee. Zo’n protocol kan de huisartsenpraktijk helpen bij de signaleren van en preventief handelen bij hittegerelateerde gezondheidsproblemen. Juist tijdens de zomerperiode is er minder personeel beschikbaar in huisartsenpraktijken en in de thuiszorg, en zijn mantelzorgers vaak op vakantie. Daarom is het belangrijk om samenwerkingsafspraken te maken in de wijk. In een lokaal hitteprotocol kan worden vastgelegd wie de mantelzorgers en betrokken zorgverleners in de wijk zijn en wat hun rol is tijdens hittegolven.

Bron: Nivel