In Groningen is de ziektelast vanwege psychische problemen hoog

Het UMCG ontvangt een subsidie van €906.632 euro van het Nationaal Programma Groningen (NPG). Hiermee gaat het met diverse partners de psychische gezondheid verbeteren van inwoners van de provincie Groningen, met name jongvolwassenen. Dit door initiatieven op het gebied van psychische gezondheid te bundelen. Met een gezamenlijke aanpak kunnen gemeenten, scholen, zorgverleners en inwoners psychische problemen eerder en beter signaleren, vroeger ingrijpen en beter behandelen. Doel is om in 10 jaar tijd het aantal inwoners met psychische klachten met 10% te verminderen.

In Groningen is de ziektelast vanwege psychische problemen hoog; de vraag naar gespecialiseerde zorg is groot en de GGZ barst uit haar voegen. Dat geldt vooral voor de jeugdzorg. In Groninger gemeenten als Veendam en Oldambt wordt hier fors meer gebruik van gemaakt dan het landelijk gemiddelde. In andere Groninger gemeenten komt daar de continue dreiging van nieuwe aardbevingen en aardbevingsschade nog bij. Onzekerheid rond de versteviging van woningen en compensatie van schade versterken de gevoelens van angst en somberheid. De meeste psychische aandoeningen ontstaan voor het 25e levensjaar, een periode waarin mensen hun opleiding afronden, de eerste stappen zetten op de arbeidsmarkt, langdurige relaties aangaan en een gezin stichten. Door psychische problemen lukt dit veel minder goed, met levenslange gevolgen voor de arbeidsproductiviteit, maatschappelijke participatie en het sociaal netwerk.

Netwerk brengt samenhang in projecten 
Met de subsidie gaat het UMCG samen met diverse partners een netwerk opzetten. Hierin kunnen partijen van elkaar leren op het gebied van het voorkomen van psychische problemen. Dit leidt tot meer samenhang in projecten gericht op het verbeteren van psychische gezondheid. Succesvolle projecten kunnen dan meteen in de hele provincie ingezet worden. Dit netwerk gaat het fundament worden van een programma van 10 jaar. Volgens projectleider Frederike Jörg van het UMCG is voor succesvolle preventie samenwerking tussen een groot aantal partijen noodzakelijk. ‘Daarom is het zo mooi dat hier zorg- en welzijnsaanbieders, scholen, sportverenigingen, werkgevers, gemeenten, provincies, de GGD, centra voor jeugd en gezin en nog meer partijen meedoen’. Verder vereist preventie een lange adem: een investering van tenminste tien jaar. Jörg: ‘Wanneer we nu investeren in jongeren en zorgen dat een nieuwe generatie gezonder en met meer kansen opgroeit, plukken we daar over 10-15 jaar de vruchten van’. 

2 nieuwe interventies
Met de subsidie starten ook twee nieuwe interventies. Een daarvan is een succesvol programma voor jongeren dat hun weerbaarheid versterkt, beginnende angst- en stemmingsklachten verlaagt en daarmee suïcide onder jongeren voorkomt. Jongeren met een verhoogd risico krijgen op het voortgezet onderwijs en het MBO al laagdrempelige hulp aangeboden. Verder begint er een tweede programma waarbij kinderen van ouders met psychische problemen worden gestimuleerd meer deel uit te maken van het sociaal-maatschappelijk leven. Deze kinderen moeten vaak thuis te veel voor hun ouders en het huishouden zorgen. Hierdoor raakt hun eigen sociaal-emotionele ontwikkeling verstoord. Bij twee op de drie van deze groep kinderen ontwikkelt zich later ook een psychische aandoening. In dit programma wordt hun omgeving geactiveerd om samen met de sociale wijkteams, deze kinderen te ontlasten van zorgtaken thuis.  

Doel: 10% minder mensen met psychische problemen
Het doel is 10% minder mensen met een psychische aandoening in de provincie Groningen in 2032 ten opzichte van 2022. Frederike Jörg: ‘Het aantal mensen met psychische aandoeningen in Nederland is al decennia stabiel. De laatste jaren neemt het onder jongeren zelfs iets toe. Daarom is 10% te beschouwen als een forse reductie’.  

In dit project werken Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), de gemeenten Groningen en Westerkwartier, Accare, Hanzehogeschool Groningen, het Universitair Centrum Psychiatrie, Lentis, VO/MBO-scholen en GGD samen. De provincie Groningen draagt vanuit Nationaal Programma Groningen €906.623 bij.