De Kamerleden stonden stil bij de gevolgen van de vergrijzende samenleving en de impact van het coronavirus 

Afgelopen week werd de begroting van het ministerie van VWS voor 2021 aangenomen door de Tweede Kamer. Dit leverde een debat op dat veel verder ging dan de financiën voor het aankomend jaar. De Kamerleden stonden uitgebreid stil bij de gevolgen van de vergrijzende samenleving en de impact van het coronavirus op de zorg. Belangrijk, ook volgens ActiZ branchevereniging van zorgorganisaties, omdat de impact van de vergrijzing groot is op de zorg. Oplossingen voor het opvangen van de vergrijzing moeten daarom breder in de samenleving gevonden worden.

Zorg voor de toekomst
Hoewel de problemen door vergrijzing in eerste instantie ontstaan in de zorg en met name door een tekort aan verpleeghuisplekken, zien ook Kamerleden dat voor de oplossingen breder moet worden gekeken. Minister De Jonge zegt dat er een maatschappelijke consultatie over de ouderenzorg wordt gestart waarin drie vragen behandeld worden: Wat kan ik zelf doen, wie zorgt voor mij en als ik dat nodig heb, waar leef en woon ik. Er zullen beleidsopties geformuleerd worden voor die drie vragen. Dit sluit aan bij de campagne van ActiZ Praat vandaag over morgen. Kamerlid Laan-Geselschap (VVD) vindt dat het makkelijker moet worden om werk en mantelzorg te combineren. De maatschappelijke norm zou moeten zijn dat het normaal is om mantelzorg te verlenen, zegt De Jonge, en dat geldt niet alleen voor vrouwen. Hij had graag gewild dat de contourennota voor de toekomst van de zorg er al zou liggen, maar die is wegens corona vertraagd. De Jonge hoopt het stuk wel deze kabinetsperiode af te ronden.

Wonen en zorg
De zorgkantoren maken plannen om de capaciteit van de verpleeghuiszorg per regio te verhogen, zegt minister De Jonge van VWS. In totaal gaat het volgens hem om 25.000 plekken. Agema (PVV) stelt dat de komende 20 jaar 164.000 nieuwe plekken nodig zijn, gezien de wachtlijst, de groeiende vraag en de sloop van verouderde gebouwen. Ze pleitte voor een minister voor ouderenhuisvesting. Dik-Faber (CU) ziet veel plannen voor ouderenhuisvesting, maar er komt in haar ogen te weinig van de grond. De Jonge zei dat het belangrijk is dat alle gemeenten een woonzorgvisie opstellen. Gemeenten worden ondersteund bij het maken van die woonzorgvisie. ActiZ is lid van de Taskforce, Wonen en Zorg die voor de zomer nog constateerde dat tweederde van de gemeenten nog geen woonzorgvisie heeft. De minister wil ervoor zorgen dat in het voorjaar met alle partijen die daarvoor nodig zijn, een woonzorgakkoord gesloten wordt en zo wordt voorkomen dat het traject voor uitbreiding van verpleeghuisplekken en het traject om tot meer passende woonvormen te komen, twee losstaande trajecten worden.

Zorg thuis
Minister De Jonge zegt dat het in de weg staat dat in de Wet langdurige zorg het alleen maar is toegestaan om zorg te leveren aan cliënten die geïndiceerd zijn. Hij wil dit ook breder mogelijk maken. Er is een consultatieronde gestart, ActiZ zal daarop reageren, waarbij het voor ActiZ nog een vraag is of dit tot verbeteringen zou leiden. Minister De Jonge stelde dat de manier waarop de wijkverpleging is bekostig en georganiseerd, geleid heeft tot een enorme versnippering en dat we daar vanaf moeten. Er moet gezorgd worden dat het meer als één team wordt georganiseerd. Dit heeft geleid tot andere inkoopvoorwaarden. De lijn naar de toekomst is dat met een toenemende vraag naar zorg, de samenwerking over de domeinen heen ook erg zal moeten toenemen. Om die samenwerking te bevorderen moet er gekozen worden voor minder markt- en meer samenwerking. De minister gelooft dat het stelsel naar de toekomst aangepast moet worden, maar dat een nieuw stelsel bouwen te tijdrovend is. De minister zegt dat binnen een nieuw stelsel vorm moet worden gegeven aan preventie. Een andere taak is de manier waarop de regio en de organisatie van de zorg en het samenwerken over het domein heen wordt vormgegeven. De derde grote taak is alles op het vlak van innovatie en arbeidsmarkt.

Arbeidsmarkt
Opnieuw pleitten met name oppositiepartijen voor een verhoging van de lonen van zorgmedewerkers. De lonen gaan volgens minister Van Ark (Medische Zorg) wel degelijk omhoog, maar de financiële ruimte is beperkt. Zorg ervoor dat iedere werknemer per week één uur minder kwijt is aan administratieve lasten, oppert Kuzu (DENK). Dan is het personeelstekort volgens hem snel opgelost. Van Ark heeft onlangs in het algemeen overleg Arbeidsmarktbeleid ook met de Kamer van gedachten gewisseld over het belang, ook financieel, van de startsalarissen in de zorg. De startsalarissen in bepaalde sectoren zijn laag, zeker in combinatie met het kleine aantal uren dat sommige mensen werken. Daar liggen dus volgens haar kansen. Minister De Jonge zei tijdens het debat er alles aan te willen doen om administratieve lasten voor zorgmedewerkers te verminderen. Maar hoe precies blijft nog de vraag.