Hypertensie is misschien wel de meest onderschatte sluipmoordenaar die er bestaat

Het Maastricht UMC+ en de Universiteit Maastricht leiden een grootschalig internationaal onderzoek naar de achterliggende oorzaken van hypertensie, ofwel hoge bloeddruk. Daar wordt een Europese subsidie van meer dan vier miljoen euro voor vrij gemaakt. Hiervan wordt onder meer een netwerk van expertisecentra opgezet dat de komende jaren meer fundamentele kennis moet gaan vergaren over de onderliggende problematiek van hoge bloeddruk.

Hypertensie is misschien wel de meest onderschatte sluipmoordenaar die er bestaat. Het ligt aan de basis van vrijwel alle cardiovasculaire aandoeningen en is daarmee de voornaamste veroorzaker van sterfte wereldwijd. In minder dan 15 procent van de gevallen heeft de hoge bloeddruk een duidelijk aanwijsbare oorzaak, terwijl dat in de overige 85 procent onduidelijk is. De gangbare behandeling is om aanpassingen in leefstijl door te voeren in combinatie met bloeddrukverlagende medicatie, maar dat is slechts symptoombestrijding. In bijna de helft van de patiënten biedt dat ook onvoldoende resultaat. Om het probleem bij de wortel aan te pakken is dus meer kennis nodig over de onderliggende mechanismen die hypertensie veroorzaken.

Gepersonaliseerde aanpak
Omdat er bij het ontstaan van hypertensie meerdere mechanismen betrokken zijn, biedt een ‘one-size-fits-all’-aanpak onvoldoende soelaas. Er is dan ook meer aandacht nodig voor gepersonaliseerde diagnostiek en behandeling. Verschillende Europese universiteiten en academische ziekenhuizen hebben ieder een expertise op bepaalde deelgebieden met betrekking tot onderzoek naar hypertensie. Maastricht is bijvoorbeeld een voorloper op het gebied van vasculaire problematiek, terwijl andere centra specifiekere kennis hebben over de hormoonhuishouding die betrokken is bij hypertensie. Door de krachten te bundelen in een nieuw Europees kennisnetwerk kan er gewerkt worden aan de samenhang tussen verschillende mechanismen. Uiteindelijk zal dat leiden tot een betere onderverdeling in verschillende vormen van hypertensie. Het nieuwe netwerk heeft tevens als doel om nieuwe onderzoekers op te leiden om ook op de lange termijn kwalitatief hoogwaardig onderzoek te kunnen blijven uitvoeren.

Het verschil maken
“Hoge bloeddruk is een uiting van iets wat er onderliggend in het lichaam gebeurt”, zegt prof. dr. Thomas Unger, coördinator en initiator namens het Maastrichtse onderzoeksinstituut CARIM. “Als we echt verder willen gaan dan symptoombestrijding, zullen we de interacties tussen bijvoorbeeld het vasculair systeem en de hormoonhuishouding beter moeten begrijpen.” Co-coördinator dr. ir. Koen Reesink vult aan: “Dat kan alleen door kennis en kunde met elkaar als netwerk te ontwikkelen en te delen. Ook op het gebied van onderzoek vergt dat een systeemaanpak, waarbij we uiteindelijk in de kliniek het verschil voor patiënten moeten maken.” Het multidisciplinaire onderzoeksprogramma dat de naam MINDSHIFT (www.eumindshift.eu) heeft meegekregen, gaat vanaf 1 januari 2021 van start en heeft een looptijd van vier jaar. Naast Maastricht zijn er veertien andere partners betrokken uit het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Italië, Frankrijk, Oostenrijk, Zwitserland en Polen.