Tuberculose staat in de top 10 doodsoorzaken wereldwijd en is de grootste bron van infecties

Om de ontwikkeling van nieuwe veilige behandelingen voor tuberculose te versnellen, start een samenwerkingsverband van 30 partners in 13 landen. Met een budget van 185 miljoen euro gaat UNITE4TB zich de komende 7 jaar richten op het versnellen en verbeteren van de klinische evaluatie van bestaande en nieuwe medicijnen tegen tuberculose. Als projectcoördinator heeft het Radboudumc de leiding op wetenschappelijk en klinisch vlak, en wordt hierbij ondersteund door partners als stichting Lygature als onafhankelijke facilitator van deze publiek-private samenwerking, en het KNCV Tuberculosefonds met haar wereldwijde netwerk en inbreng van patiëntperspectief.

Tuberculose staat in de top 10 doodsoorzaken wereldwijd en is de grootste bron van infecties. Jaarlijks worden 9 miljoen mensen ter wereld getroffen, waarvan ruim een miljoen overlijdt. Tijdens de COVID-19-pandemie liep het aantal doden zelfs op tot 2,4 miljoen. De steeds vaker voorkomende medicijn-resistente vorm van tuberculose wordt gezien als een grote uitdaging voor de publieke gezondheid en leidt tot hernieuwde interesse en investeringen om nieuwe medicijnen te ontwikkelen. Ondanks deze toegenomen activiteit mist een geïntegreerde aanpak.

De UNITE4TB partnership maakt deel uit van de AMR Accelerator van het Europese Innovative Medicines Initiative (IMI), een publiek-private samenwerking met als gezamenlijk doel om nieuwe medicijnen te ontwikkelen voor behandeling of preventie van resistente bacteriële infecties. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft als doel om tuberculose in 2050 de wereld uit te hebben. Dit project moet daaraan een belangrijke bijdrage leveren.

Met de combinatie van partners, waaronder de Europese federatie van farmaceutische bedrijven en verenigingen (EFPIA), heeft UNITE4TB toegang tot een groot aantal van de meest innovatieve nieuwe kandidaat medicijnen die klaar zijn voor verdere klinische ontwikkeling. Het samenwerkingsverband gaat een efficiënt wereldwijd klinisch ontwikkelingsnetwerk opzetten voor met name fase 2 studies, waarin de effectiviteit van medicijnen wordt onderzocht. De nieuwste methodes voor klinische studies worden gecombineerd met geavanceerde modelleringstechnieken en artificial intelligence. Deze aanpak maakt het mogelijk om beste combinaties van medicijnen te selecteren met de grootste kans op succes in de grote en dure afsluitende fase 3 studies.

Slimme ziekte
Martin Boeree, longarts en hoogleraar Klinische Tuberculose in het Radboudumc is projectleider van UNITE4TB: “Met UNITE4TB kunnen we de kans pakken om de huidige ontwikkeling van TB-geneesmiddelen wezenlijk te verbeteren. Het is een slimme ziekte. Effectieve behandelingen tegen resistente tuberculose zijn zwaar en duren lang, soms tot wel achttien maanden. De tuberkelbacil is in staat om de lichaamsafweer en geneesmiddelen te ontwijken door ín lichaamscellen te gaan zitten. Daardoor kan het immuunsysteem de bacillen niet doden, maar ze hoogstens opsluiten in blaasjes. Met als gevolg dat tuberculose soms pas jaren na besmetting de kop op kan steken. We willen de behandeling voor deze mensen verbeteren.”

Lygature en KNCV Tuberculosefonds
De stichting Lygature verzorgt het partnership management voor UNITE4TB. Dr Remco de Vrueh, Global Health Portfolio Co-Lead geeft aan: “UNITE4TB biedt een unieke gelegenheid om een nieuwe standaard neer te zetten voor de ontwikkeling van innovatieve geneesmiddelen voor tuberculose. Vanuit Lygature zijn we er trots op dat we in dit project de rol van onafhankelijke facilitator op ons mogen nemen. Het draagt bij aan onze missie om met samenwerkingsverbanden impact te realiseren op het gebied van wereldwijde gezondheidsuitdagingen.”

KNCV Tuberculosefonds zet haar wereldwijde expertise in om de behandeling van patiënten te ondersteunen. “Naast de ontwikkeling van nieuwe behandelingen biedt ook de inzet van digitale technologie hoop in de strijd tegen tuberculose” aldus Kristian van Kalmthout van KNCV Tuberculosefonds. Het gebruik van digitale hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld een pillendoos die een signaal afgeeft wanneer hij geopend wordt, zorgt ervoor dat de zorgverlener de inname digitaal kan monitoren en hulp kan bieden waar nodig. Zowel voor patiënten als zorgverleners hebben deze innovaties grote meerwaarde. “We zijn enthousiast om aan het Unite4TB bij te dragen en de tuberculose behandeling patiëntvriendelijker en succesvoller te maken”.

Pierre Meulien, directeur IMI: “Tuberculose is een grote bedreiging voor de wereldwijde publieke gezondheid. Het feit dat de leidende experts en wetenschappers in zowel Europa als landen daarbuiten de handen ineenslaan, zal leiden tot snellere ontwikkeling van medicijnen voor deze ziekte.”