Opgeslagen herinneringen verliezen na verloop van tijd scherpte en detail.

Bij emotionele herinneringen is dat niet of nauwelijks het geval. Onderzoekers van het Radboudumc hebben ontdekt dat dit komt doordat die herinneringen op een andere manier worden opgeslagen. Het onderzoek is gepubliceerd in PNAS.

Het blijft fascinerend dat mensen zoveel gebeurtenissen kunnen opslaan in een natte neurologische spons van ongeveer anderhalve kilo. Geen wonder dat inmiddels al veel onderzoek is gedaan naar de manier waarop we dat doen. Uit dergelijk onderzoek – zowel bij mens als dier – komt bijvoorbeeld naar voren dat emotionele gebeurtenissen sterker en meer levendig worden opgeslagen. 

Aanmaak en opslag“

Dat komt vooral door de noradrenerge activatie van de amygdala”, zegt Benno Roozendaal, hersenonderzoeker bij de afdeling Cognitive Neuroscience van het Radboudumc. “De amygdala is een gebied in de hersenen dat verschillende zintuiglijke informatie combineert en aan emoties koppelt. Noradrenaline is een neurotransmitter, een stofje in de hersenen dat de hersenactiviteit opjaagt. De ‘opgejaagde’ amygdala schakelt op zijn beurt de hippocampus in, een gebied in de hersenen dat essentieel is voor de aanmaak en opslag van gebeurtenissen.” 

Versleten herinneringen

De onderliggende neurologische processen die de opslag van gebeurtenissen mogelijk maken zijn dus bekend. Maar alledaagse herinneringen slijten na verloop van tijd. Ook dat is onderzocht. Roozendaal: “Dat heeft te maken met het ‘verplaatsen’ van de herinnering naar het lange termijn geheugen. Daarbij wordt de rol van de hippocampus kleiner en de rol van de hersenschors juist groter. Door die reorganisatie van het neurale netwerk verliest zo’n alledaagse herinnering in het nieuwe ‘geheugenspoor’ haar scherpte en details. 

Ander geheugenspoor

Emotionele herinneringen lijken echter niet of veel minder te slijten. Die blijven knisperend fris en sterk gedetailleerd, ook op de lange(re) termijn. De onderzoeksgroep van Roozendaal heeft bij ratten uitgezocht waar dat verschil precies vandaan komt. De resultaten zijn nu gepubliceerd in PNAS. Roozendaal: “Dat het geheugen na verloop van tijd onnauwkeuriger wordt komt inderdaad door een verminderde betrokkenheid van de hippocampus - nodig voor een nauwkeurig geheugen - en een toenemende betrokkenheid van de hersenschors - nodig voor meer globaal geheugen. Ons onderzoek laat zien dat emotionele gebeurtenissen de geheugenverplaatsing van hippocampus naar hersenschors juist tegengaan.” 

Blijvende betrokkenheid

De opslag en oproep van die emotionele herinneringen blijven afhankelijk van de hippocampus en volgen dus een ander neurologisch traject. Roozendaal: "Dat verschil bepaalt precies waarom deze herinneringen hun nauwkeurigheid behouden. Het verschil in het ‘wegschrijven’ van herinneringen op de langere termijn – wel of geen blijvende betrokkenheid van de hippocampus – maakt of je herinnering gedetailleerd en levendig blijft of langzaam wordt bijgeschreven in algemeenheden.”

Bron: Radboudumc