De NZa onderzocht op verzoek van het ministerie van VWS welke zorg umc’s leveren

Academische ziekenhuizen leveren naast hoogcomplexe zorg ook nog basiszorg. Door de jaren heen zijn umc’s al minder basiszorg gaan leveren. Dit blijkt uit de monitor umc’s 2021 van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). We moedigen umc’s aan om zich nog meer op de hoogcomplexe zorg te focussen. Andere (algemene) ziekenhuizen en klinieken kunnen zich dan richten op de basiszorg. Dit is in lijn met de ambities van het coalitieakkoord 2021-2025 en de beweging naar passende zorg (de juiste zorg op de juiste plek).

De NZa onderzocht op verzoek van het ministerie van VWS welke zorg umc’s leveren. Zij richten zich vooral op de meer complexe zorg, maar leveren daarnaast ook basiszorg zoals minder complexe diabeteszorg, oncologische zorg, zorg bij artrose, spoedeisende hulp en korte consulten.

Wij zien mogelijkheden om meer basiszorg vanuit umc’s naar andere ziekenhuizen te verplaatsen. Met NFU, NVZ, FMS, ZKN en ZN is afgestemd dat hier eerst verdiepend onderzoek door Zorginstituut Nederland voor nodig is. Ook zullen de mogelijkheden voor verplaatsing per regio verschillen. We vragen daarom aan zorgverzekeraars om per regio met zorgaanbieders afspraken te maken over de beweging naar passende (basis)zorg. Dit is wat ons betreft tweerichtingsverkeer: verplaatsing van basiszorg vanuit umc’s naar andere (algemene) ziekenhuizen en klinieken, én verplaatsing van hoogcomplexe zorg vanuit andere (algemene) ziekenhuizen naar umc’s. Een brede blik en regionale analyse is ook in lijn met de in het coalitieakkoord aangekondigde focus op regiobeelden om bij te dragen aan de beweging naar een toekomstig passend zorglandschap.   

Samenwerking
De NZa heeft in de monitor ook gekeken naar hoe umc’s invulling geven aan hun maatschappelijke rol. We willen benadrukken dat alle partijen een rol hebben in de beweging naar meer passende zorg. Zo kunnen zij samenwerkingsverbanden en netwerken verder professionaliseren door meer aandacht te besteden aan de organisatie van de samenwerking. Ook merken we dat er bij zorgaanbieders wat terughoudendheid is bij het zoeken naar samenwerking vanwege mededingings- en gegevensuitwisselingsvraagstukken. Terwijl deze samenwerking bij (basis)zorg, onderzoek en implementatie van innovaties juist belangrijk is, aldus de NZa.

Volgens de ACM en AP zijn er wel degelijk veel mogelijkheden om samen te werken als dit ten goede komt aan de maatschappij en de zorg voor patiënten. Zij denken dan ook graag mee over mogelijke oplossingen. Als de samenwerking alsnog onvoldoende tot stand komt dan ziet de NZa een belangrijke rol voor zorgverzekeraars om dit aan te jagen.

Toekomstig zorglandschap
De beweging naar passende zorg is een zorgbrede beweging, over de grenzen van de academische zorg heen. Deze monitor umc’s staat dan ook niet op zichzelf, maar maakt, als onderdeel van de beweging naar passende zorg voor het totale zorglandschap, deel uit van een integrale blik, die nog nader wordt uitgewerkt. Daarbij staat centraal welke zorg mensen nodig hebben, hoe en waar deze zorg het beste geleverd kan worden en hoe we de benodigde verandering samen kunnen gaan bewerkstelligen.