Het aantal geneesmiddelentekorten in Nederland is in 2019 nagenoeg verdubbeld. De tekorten liepen vorig jaar op naar 1492, tegenover 769 in 2018.

Dit blijkt uit een inventarisatie door KNMP Farmanco. ‘Het zijn duidelijke cijfers’, stelt voorzitter Aris Prins van de apothekersorganisatie KNMP vast. ‘Patiënten, apothekers en andere zorgverleners hebben hier dagelijks enorme hinder van.’

In het oog springende tekorten in 2019 waren onder meer crèmes, zalven en lotions voor huidaandoeningen, bloeddrukverlagers en geneesmiddelen voor behandeling van maagklachten, zoals ranitidine. Deze worden door grote patiëntengroepen gebruikt.

De almaar oplopende geneesmiddelentekorten hebben diverse oorzaken. In de keten kunnen er problemen zijn met productie, distributie en kwaliteit. Ook zijn er economische redenen aan de orde. Zodra de productie na een tekort weer op gang komt, staat Nederland achteraan de rij. Ons land is door de lage prijzen voor fabrikanten en het beperkte inwoneraantal geen aantrekkelijk afzetgebied.

De KNMP stelt een aantal oplossingsrichtingen voor. De apothekersorganisatie omarmde vorig jaar al het plan van de minister van VWS om ijzeren voorraden aan te leggen. Voorts is de KNMP er een voorstander van de productie van geneesmiddelen terug te halen naar Europa. ‘In beide gevallen vergt dat investeringen’, weet voorzitter Prins. ‘En het kost ook tijd. Het aanleggen van ijzeren voorraden kan binnen een paar jaar worden geregeld. Het produceren in Europa vraagt om meer geduld. De beweging richting China en India werd eveneens niet op een dag gemaakt. We zijn nu erg afhankelijk geworden van deze verre landen.’ Een derde optie is wat betreft de KNMP een modernisering van het inkoopbeleid. ‘Als de prijzen eenmaal zo laag zijn, en dat zijn ze nu, kunnen meerdere middelen voor langere tijd als preferent worden aangewezen.’

Dat geeft de apotheker in de praktijk ook meer armslag, stelt Prins vast. ‘Het is onze taak goede farmaceutische zorg te leveren. Als de voorschrijver een werkzame stof aanwijst, kan de apotheker daar als medicatiespecialist heel goed de juiste middelen bij vinden. Zelfs in 2019 zijn we er bijna altijd in geslaagd de patiënt van medicatie te voorzien. Dat hebben we te danken aan het hoge niveau van de farmaceutische zorg in Nederland, we behoren tot de wereldtop.’

Voor de apothekersorganisatie brengt KNMP Farmanco de geneesmiddelentekorten in kaart. Indien een geneesmiddel landelijk niet verkrijgbaar is, gedurende minimaal veertien dagen, noteert KNMP Farmanco een nieuw tekort voor het jaarlijkse overzicht. Meldingen door apothekers worden geverifieerd bij de fabrikanten. Farmanco houdt al zestien jaar statistieken bij over geneesmiddelentekorten in Nederland.

Bekijk de infographic