De problematiek met geneesmiddelentekorten speelt al langere tijd in Nederland

De apothekers in Nederland maken zich dagelijks ernstig zorgen over de geneesmiddelentekorten. Voor het derde jaar op rij zijn meer dan duizend tekorten genoteerd, zo blijkt uit de jaarcijfers van KNMP Farmanco over 2021. ‘Hoewel er sprake is van een afname ten opzichte van een jaar eerder, ervaren wij dit niet zo aan de balie. De vlag gaat nog lang niet uit’, stelt KNMP-voorzitter Aris Prins. ‘Patiënten, apothekers en andere zorgverleners ondervinden hier enorme last van.’
 
De problematiek met geneesmiddelentekorten speelt al langere tijd in Nederland. Sinds 2010 is er een stijgende lineaire trendlijn, met in 2019 en 2020 nog verdere uitschieters naar boven. De KNMP hoopt dat in 2022 het aantal tekorten structureel afneemt als vanaf 1 juli fabrikanten en groothandels samen verantwoordelijk zijn voor het aanleggen van een ijzeren voorraad van 2,5 maand. De voorraadverplichting gaat gelden voor alle geneesmiddelen die op recept verkregen kunnen worden, zo schreef demissionair staatssecretaris Blokhuis eind vorig jaar in een brief aan de Tweede Kamer. Uit cijfers van de apothekersorganisatie blijkt dat 58 procent van de tekorten over 2021 binnen 2,5 maand was opgelost. Prins: ‘Naast de aanleg van deze voorraad pleit de KNMP voor aanvullende maatregelen. Denk daarbij aan het aanwijzen van meer leveranciers per voorkeursmiddel, het kostendekkend maken van apotheekbereidingen en de productie van geneesmiddelen dichterbij huis.’

De voorzitter van de KNMP wijst ook op de verscheidenheid aan tekorten. ‘Het ene tekort is het andere niet. Vorig jaar ontstond wereldwijd een tekort aan Visudyne. Zonder behandeling neemt het gezichtsvermogen van de patiënt blijvend af. Het is een kleine groep mensen die dit treft, maar het is bijzonder ernstig’.

Apothekers lossen in de praktijk 99 procent van de tekorten op, door medicatie met dezelfde werkzame stof van een ander merk aan te bieden, een therapeutisch alternatief te bedenken, te importeren of zelf te bereiden. Prins: ‘Wij staan voor goede farmaceutische zorg. Als de voorschrijver een werkzame stof aanwijst, kan de apotheker daar als medicatiespecialist heel goed de juiste middelen bij vinden. Met de dermatologen hebben wij daar inmiddels goede afspraken over kunnen maken.’

Geneesmiddelentekorten ontstaan door problemen met productie, distributie en kwaliteit. Ook zijn economische redenen aan de orde. Zodra de productie na een tekort weer op gang komt, staat Nederland vaak achteraan de rij. Ons land is door de lage prijzen voor fabrikanten en het beperkte inwoneraantal geen aantrekkelijk afzetgebied.

Voor de apothekersorganisatie brengt KNMP Farmanco de geneesmiddelentekorten in kaart. Indien een geneesmiddel landelijk niet verkrijgbaar is, gedurende minimaal veertien dagen, noteert KNMP Farmanco een nieuw tekort voor het jaarlijkse overzicht. Meldingen door apothekers worden geverifieerd bij de fabrikanten. Farmanco houdt al achttien jaar statistieken bij over geneesmiddelentekorten in Nederland.

Bekijk deze video
Kijk naar de infografiek