Fluorochinolonen zijn antibiotica die gebruikt worden voor de behandeling van verschillende levensbedreigende, bacteriële infecties

Artsen schrijven fluorochinolonen waarschijnlijk nog steeds voor buiten de goedgekeurde indicaties. Dat blijkt uit onderzoek van het Europees medicijnagentschap EMA. Medicijnautoriteit CBG benadrukt nogmaals bij zorgverleners dat zij alleen deze antibiotica mogen gebruiken voor aandoeningen vermeld in de productinformatie. Deze middelen veroorzaken mogelijk zeer zeldzame maar ernstige bijwerkingen.

Fluorochinolonen zijn antibiotica die gebruikt worden voor de behandeling van verschillende levensbedreigende, bacteriële infecties. Omdat ze ernstige, langdurige en mogelijk blijvende bijwerkingen kunnen hebben op spieren en het zenuwstelsel, is het gebruik van deze medicijnen beperkt tot ontstekingen waarbij andere geadviseerde antibiotica voor behandeling van deze ontstekingen niet geschikt zijn. In Nederland gaat het om ciprofloxacine, delafloxacine, levofloxacine, moxifloxacine, norfloxafine en ofloxacine.

Advies aan artsen en apothekers

  • Informeer patiënten over het risico van deze ernstige bijwerken
  • Informeer patiënten over de mogelijk lang aanhoudende en ernstige aard van deze bijwerkingen
  • Adviseer patiënten om bij de eerste tekenen van deze ernstige bijwerkingen direct contact op te nemen met een arts voordat zij verder gaan met de behandeling
  • Wees voorzichtig met fluorchinolonen bij patiënten die corticosteroïden krijgen, bij ouderen, patiënten met een nierfunctiestoornis en bij patiënten die een orgaantransplantatie hebben gehad

Schrijf geen fluorochinolonen voor: 

  • aan patiënten die eerder ernstige bijwerkingen hebben gehad van fluorochinolonen;
  • aan patiënten met niet-ernstige ontstekingen die vanzelf kunnen overgaan (zoals ontsteking van de keel, de keelamandelen of de bronchiën);
  • aan patiënten met lichte tot matige ontstekingen, behalve als andere antibiotica die standaard voor deze ontstekingen worden gebruikt, ongeschikt zijn; 
  • voor ontstekingen die niet door bacteriën worden veroorzaakt, bijvoorbeeld niet-bacteriële (chronische) prostaatontsteking;
  • om reizigersdiarree of terugkerende ontstekingen van de lagere urinewegen te voorkomen.

Advies aan patiënten
Gebruik je ciprofloxacine, delafloxacine, levofloxacine, moxifloxacine, norfloxacine of ofloxacine? Neem meteen contact op met een arts bij de eerste tekenen van ernstige bijwerkingen voordat je doorgaat met de behandeling. 

Brief met risico-informatie
De firma Bayer heeft namens alle handelsvergunninghouders van deze middelen een brief over dit onderwerp verstuurd. Dit heet een Direct Healthcare Professional Communication (DHPC). De brief met deze belangrijke risico-informatie is in overleg met het CBG en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gestuurd naar de volgende zorgverleners (in opleiding): huisartsen, KNO artsen, longartsen, urologen, internist-infectiologen, internisten, chirurgen, gynaecologen, intensive care-artsen, arts-microbiologen, cardiologen, dermatologen, oogartsen, neurologen, orthopeden, kinderartsen, openbaar apothekers en ziekenhuisapothekers.

Documenten
DHPC Fluorochinolonen

Bron: CBG-MEB