Voor beide DOAC’s geldt dat de uitgaven toenamen door een groeiend gebruik van deze middelen

Ruim 160.000 gebruikers kregen in 2020 van Nederlandse openbaar apothekers een verstrekking van rivaroxaban. In de ranglijst van geneesmiddelen met de hoogste uitgaven wordt dit antistollingsmiddel direct gevolgd door een ander antistollingsmiddel, apixaban. Dat schrijft de SFK deze week in het Pharmaceutisch Weekblad.

In de jaarlijkse ranglijst met geneesmiddelen waaraan het meest werd uitgegeven zijn de relatief nieuwe antistollingsmiddelen van het DOAC-type al jaren bezig aan een gestage opmars. Zo bedroegen de uitgaven aan rivaroxaban tien jaar geleden net iets meer dan € 1 miljoen. In 2015 werd de grens van € 10 miljoen doorbroken en het afgelopen jaar bedroegen de uitgaven € 98 miljoen. Voor beide DOAC’s geldt dat de uitgaven toenamen door een groeiend gebruik van deze middelen.

De prijzen van deze geneesmiddelen daalden in 2020 licht onder druk van de Wet Geneesmiddelenprijzen (Wgp). De uitgaven zijn berekend tegen de gedeclareerde vergoeding voor de door apothekers geleverde zorg, plus de geneesmiddelkosten tegen apotheekinkoopprijzen. Dat laatste is van belang omdat de overheid in elk geval tot eind 2023 een financieel arrangement heeft gesloten met de fabrikanten van deze DOAC’s. Vanuit overheidsperspectief liggen de werkelijke uitgaven aan deze middelen dus lager.

Op plek 3 staan de immunoglobulines die worden toegepast bij het ondersteunen van de afweer. De uitgaven stegen door een groei van het aantal gebruikers en doordat artsen in 2020 vaker voor de duurdere infusievloeistof van 100 mg per milliliter kozen. Overigens stelde toenmalig minister Martin van Rijn van VWS de overheveling van de bekostiging van de zorg rond immunoglobulines vorig jaar uit. Het plan was om per 1 januari van dit jaar deze geneesmiddelen te bekostigen vanuit het ziekenhuisbudget, in plaats van het extramurale budget.

Voor colecalciferol, gebruikt bij preventie van osteoporose, geldt dat de minister de vergoedingsvoorwaarden in 2019 beperkte. Hierdoor bleven relatief dure varianten in het geneesmiddelenvergoedingssysteem beschikbaar. Dat zorgde voor stijgende uitgaven, terwijl de gebruikersaantallen daalden.

Daler en nieuwkomer
Vanwege dalende uitgaven (-7%) zakte luchtwegverwijder tiotropium als enige in de ranglijst, en wel één plek. Dit werd veroorzaakt door een daling van het aantal gebruikers ervan (-10%). Het combinatiepreparaat ivacaftor met lumacaftor, dat wordt gebruikt in de behandeling van taaislijmziekte, verdween door veranderende voorkeuren van voorschrijvers in 2020 uit de top 10. Maagzuurremmer pantoprazol verschijnt dit jaar voor het eerst in de top 10.