De hersenen van mensen die zich minder sociaal gesteund voelden, krompen iets sneller

De hersenen van mensen die zich minder sociaal gesteund voelen, krimpen iets sneller dan de hersenen van mensen die meer sociale steun ervaren. Dat ontdekte Erasmus MC-onderzoeker Isabelle van der Velpen.  

Erasmus MC-onderzoeker Isabelle Van der Velpen keek naar het hersenvolume over tijd. Wat bleek? De hersenen van mensen die zich minder sociaal gesteund voelden, krompen iets sneller dan de hersenen van mensen die meer sociale steun ervaarden. Ook keek ze naar het hersenvolume van getrouwde mensen en mensen die nooit getrouwd waren. Getrouwde mensen hadden gemiddeld 8,27 ml meer aan hersenvolume dan ongehuwden. Van der Velpen publiceerde haar bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging.

Met haar onderzoeksmethode probeert Van der Velpen antwoord te vinden op de vraag hoe het kan dat eenzame mensen een grotere kans hebben op dementie. ‘Naarmate je ouder wordt, krimpen je hersenen. Maar bij dementie nemen de hersencellen zodanig af dat het brein niet meer goed kan functioneren.’ Logisch dus, om bij de hersenen te beginnen.

Leefstijl
Maar blijkt uit haar bevindingen dat eenzaamheid dementie veroorzaakt? Zo snel kun je die conclusie niet trekken volgens Van der Velpen: ‘Het zijn aanwijzingen dat je sociale gezondheid invloed heeft op je hersenen, maar voor het aantonen van een causaal verband is verder onderzoek nodig naar de onderliggende mechanismen. Als je je eenzaam voelt, kan het bijvoorbeeld ook moeilijker zijn om voor jezelf te zorgen. Dat heeft weer invloed op je leefstijl en hoeveel stress je ervaart. Het hangt allemaal met elkaar samen.’

Lockdown
Ze is in ieder geval blij met de aandacht die sociale gezondheid het afgelopen jaar heeft gekregen. ‘Het sociale stuk is in de medische wetenschap heel lang ondergesneeuwd. Door de lockdown is het opeens erg relevant. Ik wil iedereen dan ook aanmoedigen om in deze tijd extra op jezelf en op elkaar te letten.’

Data
Van der Velpen is aangesloten bij de ERGO-studie , een langlopend onderzoek waarin data wordt verzameld onder de bewoners van de Rotterdamse wijk Ommoord. Sinds 2005 worden ook MRI-scans van de hersenen van de deelnemers gemaakt. Van der Velpen koppelde de scans aan interviews over sociale gezondheid die om de vijf jaar worden gehouden.