Dat schrijft de inspectie in een rapport na bezoeken eind vorig jaar aan 10 asielzoekerscentra

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) is positief over de zorg die asielzoekers en toegelaten vluchtelingen op asielzoekerscentra (azc’s) krijgen. Het lukt zorgverleners zorg te bieden onder moeilijke omstandigheden in overvolle azc’s. De coronacrisis kwam daar nog bovenop. De bewoners van azc’s kunnen 24 uur per dag terecht bij een huisarts. Ook de toegang tot verloskundigen en apothekers is over het algemeen goed. De inspectie heeft bewondering voor de bevlogenheid waarmee zorgmedewerkers op of voor azc’s hun werk doen. Maar sommige dingen kunnen nog beter.

Dat schrijft de inspectie in een rapport na bezoeken eind vorig jaar aan 10 asielzoekerscentra. Daarbij werd ook met bewoners gesproken. Ook vroeg de inspectie informatie op bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), de organisatie GezondheidsZorg Asielzoekers (GZA) en de brancheorganisatie van de GGD’en (GGD GHOR, jeugdgezondheidszorg).

Positief
Nieuw aangekomen asielzoekers krijgen direct een medische intake aangeboden. Ook krijgen ze goede informatie over de bereikbaarheid van de zorg. Ze kunnen 24 uur per dag en zeven dagen per week terecht bij een huisarts. In spoedgevallen hebben de azc-bewoners binnen 30 seconden een medisch deskundige aan de telefoon. Met andere zorgverleners in de eerstelijnszorg zijn er constructieve afspraken.

De medische dossiers van asielzoekers zijn in orde. Asielzoekerskinderen blijven ook na verhuizing in beeld bij de gezondheidszorg. Na wat opstartperikelen ging het vaccineren tegen corona goed.

Moeilijke omstandigheden, enorme inzet
De inspectie heeft bewondering voor de medewerkers in de zorg aan asielzoekers. Zij doen hun werk onder moeilijke omstandigheden die fysiek en emotioneel heel belastend zijn: tijdens de coronacrisis en op overvolle azc’s. De bevlogenheid waarmee de medewerkers hun werk doen is enorm. Met hun uiterste inspanning lukt het om zorg en hulpverlening aan de azc-bewoners te leveren.

Wat moet nog beter
Verschillende problemen in de zorg en de jeugdhulp spelen voor iedereen in heel Nederland, zoals wachtlijsten voor de geestelijke gezondheidszorg (voor volwassenen en kinderen). Voor asielzoekers komen daar taalproblemen en culturele drempels bovenop. Daardoor hebben zij niet of nauwelijks tijdig toegang tot de tweedelijns geestelijke gezondheidszorg.

Hetzelfde geldt in de jeugdgezondheidszorg. Door een tekort aan personeel - vooral aan jeugdartsen - gaan de zorg, preventie en de vaccinaties uit het rijksvaccinatieprogramma niet altijd tijdig van start.

Verder: 
  • De praktijklijn van de GezondheidsZorg Asielzoekers (GZA) is in spoedgevallen heel snel bereikbaar, binnen 30 seconden. Maar in niet-spoedgevallen haalt de GZA de norm voor bereikbaarheid niet altijd. Dit kwam door verdubbeling van het aantal telefoontjes tijdens de coronacrisis en door hoog ziekteverzuim door diezelfde coronacrisis. 
  • Bij verhuizing is het uitwisselen van medische dossiers nog niet overal optimaal. Zorgmedewerkers ervaren privacyregels soms als belemmerend. Betere uitleg daarover zou kunnen helpen.
  • Ziekenhuizen maken onvoldoende gebruik van een tolk. Dat belemmert de communicatie enorm.
  • Zorgverleners leggen uit hoe de zorg in Nederland werkt. Maar ze kunnen daarnaast meer oog hebben voor wat mensen uit een andere cultuur gewend zijn.

De conclusies van de inspectie zijn gebaseerd op bezoeken eind vorig jaar. Inmiddels is het in de asielopvang nog drukker. Omdat dit risico’s oplevert voor de zorg gaat de IGJ de komende weken een aantal (nood)opvanglocaties bezoeken en daarover op korte termijn rapporteren.

Documenten
Bevlogen medewerkers houden zorg aan asielzoekers overeind onder zorgelijke omstandigheden