Adelheid Roosen en Hugo Borst onderzoeken hoe je je zo goed mogelijk kunt voorbereiden op ‘de laatste grote reis in je leven’, de dood

In deze nieuwe reeks Roosen & Borst onderzoeken Adelheid Roosen en Hugo Borst hoe je je zo goed mogelijk kunt voorbereiden op ‘de laatste grote reis in je leven’, de dood, waar de meesten van ons nogal onvoorbereid op afkoersen. Adelheid en Hugo creëren in deze reeks de ruimte om dit precaire onderwerp samen met de hoofdpersonen uit deze serie aan te snijden: hoe krijg je het voor elkaar om ‘goed’ te sterven?

Aflevering 1 - Hard en eerlijk
In de eerste aflevering ontmoeten Hugo en Adelheid de kinderen Kools en hun vader. Vader Frits heeft dementie en zit in het verpleeghuis. Zijn kinderen, zelf ook al niet meer zo jong, hunkeren nog steeds naar hun vaders liefde en goedkeuring. In hun jeugd hebben ze die enorm gemist. Hoe kom je met zo’n verleden in het reine als de dementie van je vader te vergevorderd is om hem nog ergens op aan te kunnen spreken?

Dat moment willen Henk Blanken en zijn dochter Nina, beiden journalist, graag voor zijn: zij gaan, daartoe aangemoedigd door Adelheid, het ‘ultieme gesprek’ met elkaar aan over Henks vaderschap, maar ook over het levenseinde van Henk, dat, nu hij steeds meer geteisterd wordt door de ziekte van Parkinson, snel dichterbij komt. Hoe doe je dat in ‘s hemelsnaam: goed sterven?  

Aflevering 2 - Moed en Angst
Hugo en Adelheid beginnen deze aflevering met hun zoektocht naar ‘een goede dood’ bij het Expertise Centrum Euthanasie. Hugo hoopt dat zijn cruciale vragen over het door hem gewenste, zelfgekozen levenseinde hier beantwoord worden, maar het blijkt allemaal nog niet zo eenvoudig. Hij gaat te rade bij actrice Chrisje Comvalius, onder andere bekend van haar rol als Dorothea in Goede Tijden Slechte Tijden. Zij heeft naast hartproblemen ook de diagnose Alzheimer gekregen. Chrisje wil euthanasie en, net zoals Hugo, om ‘kwart voor twaalf’ uit het leven stappen. Maar euthanasie bij dementie is een moeilijk iets. Gaat het haar lukken haar dood, zoals zij dat wil, te regisseren?  

Adelheid reist met in haar achterzak een confronterend gedicht dat Hugo voor haar schreef over de consequenties van haar gedroomde "goede einde" af naar Drenthe. Roel lijdt aan Lewy Body, een agressieve vorm van dementie die vaak gepaard gaat met hallucinaties. In zijn hoofd is het daardoor een komen en gaan van overleden familieleden. Dochter Suzanna vindt het moeilijk haar vader zo te zien lijden. Euthanasie is voor hen geen optie. Hoe probeert zij zin te geven aan haar laatste tijd met hem? Op de boerderij bij vriend Jan wordt gelukkig ook veel gelachen, niet in de laatste plaats door Adelheids komst.  
 
Aflevering 3 - Laatste woorden
Roels dochter Suzanna probeert het leven voor haar vader wat lichter te maken om hem zo te helpen de "laatste grote reis van zijn leven" tot een zo goed mogelijk einde te brengen. Als Roels overleden tante Greet hem belt en hij haar te woord staat, is Adelheid verbijsterd en ontroerd. Ze helpt Suzanna en Roel, op geheel eigen wijze, bij het terugvinden van de namen en woorden die Roel langzaam aan het vergeten is.  

Hoe belangrijk de juiste woorden zijn, blijkt ook bij Chrisje, die, nu haar het recht op euthanasie is verleend, haar laatste dagen in een hospice doorbrengt, omringd door haar geliefden. Hugo vraagt aan Chrisje, maar ook aan haar zoon Leander of alles gezegd is. Kan ze nu rustig sterven?  

Franc is nog lang niet zo ver als Chrisje is. Ook hij heeft Alzheimer en hoopt op euthanasie, maar wanneer is dan het juiste moment? Zijn vrouw Mayke steunt hem in zijn wens, maar staat voor een duivels dilemma: ze wil hem niet dood hebben, maar hem wél een lange lijdensweg besparen.  

Aflevering 4 - Litteken op je ziel
Conny’s vijftigste verjaardag is ondanks alle uitbundige feestelijkheid ook intens triest. Het is waarschijnlijk haar laatste verjaardag thuis, vertelt haar man Dirk-Arie aan Adelheid, als de limo met Conny en vriendinnen de hoek omrijdt. Conny heeft FTD, een erfelijke vorm van dementie die zich vaak op zeer jonge leeftijd openbaart. Haar kinderen wonen nog thuis en zorgen nu samen met hun vader voor haar. Voor gesprekken met hun moeder over de dood of over hoe nu verder hebben ze geen tijd gehad; de ziekte haalde alle gesprekken met een noodvaart in.  

Ook Mihri en Ufuk werden overvallen door de dementie van hun ouders, waardoor er een noodsituatie ontstond en vader en moeder allebei van de ene op de andere dag in een verzorgingstehuis geplaatst moesten worden. Het gesprek over wat hun ouders eigenlijk wensten in hun laatste levensfase, was nooit gevoerd, voor Mihri en Ufuk is het gissen. Hun onzekerheid over of ze het goede doen, leggen ze voor aan geestelijk verzorger Hassan, en aan Adelheid en Hugo, die zelf ooit ook met dat bijltje hebben moeten hakken.  

Meer weten over de hoofdpersonen van Roosen & Borst? Lees het op human.nl/RoosenenBorst

Over Roosen & Borst
Roosen & Borst is een serie van Adelheid Roosen en Hugo Borst voor HUMAN, in coproductie met Tomtit Film en geregisseerd door Maaike de Gruyter. 

Alzheimer Nederland
Roosen & Borst is mede mogelijk gemaakt door Alzheimer Nederland. Op human.nl/RoosenenBorst is uitgebreide informatie over hulp bij dementie te vinden. Naar aanleiding van deze nieuwe reeks organiseert Alzheimer Nederland ook een aantal online gespreksgroepen om verder te praten over het thema van de serie. 

Roosen & Borst is vanaf maandag 12 augustus wekelijks te zien om 20:30 uur, HUMAN, NPO 2 en NPO Start

Bron: HUMAN