Nu de crisis nog voortduurt is het van belang om extra aandacht te hebben voor de psychische gezondheid

Het coronavirus is helaas nog niet onder controle. Het opkomen van de Britse coronavariant zorgde voor een verdere verzwaring van de maatregelen op woensdag 20 januari. Wat betekent dit voor de mentale gezondheid van de bevolking? Het Trimbos-instituut deed eind januari 2021 voor de derde keer onderzoek naar de impact van de coronacrisis op de psychische gezondheid van volwassenen.

Toename psychische klachten
We zien een toename van psychische klachten, zoals gevoelens van depressie en angst en problemen met slapen. Deelnemers tussen de 20 en 35 jaar hebben de meeste klachten. Perspectief en het krijgen van meer mogelijkheden tot sociaal contact waren voor deelnemers belangrijk om deze voortdurende crisis goed door te komen.

Van 25 januari tot 2 februari 2021 werd een online meting uitgezet via een representatief volwassenen panel van I&O Research. Net als in juni en oktober 2020 werd aan panelleden vragen gesteld over verandering van mentaal welbevinden tijdens corona en welk cijfer ze hun leven nu geven. Verder vroegen we naar ervaren psychische klachten zoals depressie en angst. Ook wilden we weten of mensen iets positiefs konden benoemen aan de crisis, en wat ze nodig zouden hebben om deze voortdurende crisis goed door te komen. 1297 mensen hebben de vragenlijst ingevuld. 632 (49%) daarvan was man. De gemiddelde leeftijd was 48 jaar. We vergeleken de antwoorden van deze nieuwe meting met de meting van oktober. In de analyses hielden we rekening met de samenstelling van de twee steekproeven.

Meer slaapproblemen en emotionele eenzaamheid
Wanneer gevraagd wordt naar de psychische gezondheid voor en na het begin van de coronacrisis gaf bijna 1 op de 4 (23.5%) deelnemers aan dat deze achteruit was gegaan. In oktober 2020 was dit nog 1 op de 6. Vergeleken met de meting in oktober was ook het aantal mensen dat aangaf depressie- of angstklachten te hebben in de laatste meting toegenomen. Meer mensen gaven aan slaapproblemen te hebben en ervaarden vaker gevoelens van emotionele eenzaamheid. De jongste groep respondenten, tussen de 20 en 35, scoorden slechter dan de andere respondenten. Net zoals in andere studies zien we dat respondenten hun leven in het begin van 2021 een lager rapportcijfer gaven (6.6) dan in de maanden daarvoor (7.0).

De angst voor het virus zelf was niet veranderd, maar mensen rapporteerden wel vaker stress door corona en de maatregelen vergeleken met oktober. Meer mensen hadden ook een heftige gebeurtenis zoals ontslag of overlijden van een dierbare meegemaakt tijdens de corona periode.

Wel gaf het merendeel van de respondenten (60%) nog steeds aan dat ze ook positieve dingen konden noemen van de crisis, zoals meer rust en meer samenhorigheid.

Behoefte aan perspectief
In deze meting hebben we voor het eerst gevraagd  wat mensen nodig hebben  om door deze periode heen te komen. Perspectief en de mogelijkheid tot meer sociale contacten werden het vaakst genoemd.

Nu de crisis nog voortduurt is het van belang om extra aandacht te hebben voor de psychische gezondheid. Op mentaalvitaal.nl staan 10 tips die kunnen helpen om deze periode zo goed mogelijk door te komen. Ook biedt de site tips rondom slaap en piekeren die gezien de resultaten van dit onderzoek nuttig zouden kunnen zijn. Wanneer deze tips niet voldoende helpen om bijvoorbeeld beter te slapen of minder te piekeren adviseren wij om contact te zoeken met uw huisarts. De huisarts biedt laagdrempelige zorg voor psychische problemen, en kan met u meedenken om mentaal vitaal te blijven. Daarnaast formuleerde Trimbos 7 adviezen voor beleidsmakers, bestuurders en andere professionals.