Onderzoek over bijna tien jaar laat zien dat eenzaamheid altijd aanwezig is geweest en steeds meer toeneemt

De laatste tien jaar zijn ouderen even eenzaam gebleven. Dat betekent dat nog steeds 10% van de ouderen heel eenzaam is en graag meer wil meedoen. Dat blijkt uit de Nivel participatiemonitor over de periode 2008-2016.

Onderzoek over bijna tien jaar laat zien dat eenzaamheid altijd aanwezig is geweest, en doordat er steeds meer ouderen zijn kunnen ook deze aantallen toenemen. Ouderen tot 75 jaar kunnen goed meedoen in de samenleving en zitten qua participatie en eenzaamheid op gelijk niveau met de algemene bevolking.

'Omdat de groep ouderen boven de 85 minder meedoet aan ons onderzoek, kunnen we daar geen harde uitspraken over doen. Maar we weten dat knelpunten juist bij de hogere leeftijd voorkomen', aldus Hennie Boeije, programmaleider bij het Nivel. Onder ouderen (65 jaar en ouder) met een lichamelijke beperking is de eenzaamheid vergelijkbaar met ouderen in de algemene bevolking, namelijk 12%.

Participatie en eenzaamheid van mensen met beperkingen
De monitor laat zien dat eenzaamheid ook een probleem is bij andere groepen. Een derde van de mensen met een verstandelijke beperking zegt zich wel eens eenzaam te voelen. Ze hebben behoefte aan meer (on)betaald werk of opleiding. Meer dan de helft van de mensen met een lichamelijke beperking voelt zich matig of zelfs zeer eenzaam, ondanks dat ze regelmatig sociale contacten hebben. Over één groep geeft de monitor al jaren hetzelfde beeld: mensen met een ernstige lichamelijke beperking doen het minst mee op het gebied van werk, sociale contacten en activiteiten in de vrije tijd. Zes op de tien wil vaker ergens naar toe en een derde geeft aan onvoldoende sociale contacten te hebben. 67% is matig of zeer eenzaam.

Nivel participatiemonitor
Met het Pact voor de ouderenzorg staat het signaleren en doorbreken van eenzaamheid bij ouderen weer hoog op de agenda. Met dit pact slaan verschillende partijen de handen ineen om zich in te zetten tegen eenzaamheid. De participatiemonitor kan hieraan bijdragen. Er wordt sinds 2008 gemeten in welke mate mensen participeren en welke behoefte ze hebben aan deelname aan de samenleving. Dit stelt het Nivel vast met behulp van vragenlijstonderzoek onder landelijke panels waaraan verschillende groepen mensen deelnemen, zoals ouderen, mensen met beperkingen en de algemene bevolking. De participatiemonitor wordt gesubsidieerd door het ministerie van VWS en het ministerie van SZW.