Gezondheid, gezelligheid en ‘meedoen’ belangrijkste redenen om te sporten

Sporten en bewegen heeft veel voordelen voor mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB). Het draagt bij aan meer zelfstandigheid, meer zelfvertrouwen, meer ontspanning, minder gezondheidsproblemen en meer kwaliteit van leven. Mensen met een LVB sporten ongeveer even veel als reguliere sporters. Wel sporten ze vaak in aparte groepen of bij een speciale vereniging, hoewel ze liever samen met reguliere sporters actief zijn. Nivel deed onderzoek en heeft mensen met een LVB en familieleden gevraagd naar ervaringen, belemmeringen en ideeën voor mogelijke oplossingen.

De meeste deelnemers beoefenen een individuele sport- of bewegingsactiviteit; een team- of competitiesport kiezen zij minder vaak. De sportactiviteiten lopen uiteen van dansen, yoga, zwemmen, fysiosport, fitness en fietsen tot rolstoelhockey en bowlen.
 
Gezondheid, gezelligheid en ‘meedoen’ belangrijkste redenen om te sporten
Mensen met een LVB en hun familieleden vinden sport en bewegen belangrijk, omdat het helpt lichamelijk gezond te blijven. Ook is het fijn om energie kwijt te raken en het hoofd leeg te maken. Mensen met een LVB sporten en bewegen ook omdat ze het leuk en gezellig vinden. Het gevoel goed in iets te zijn geeft hen zelfvertrouwen. Het vergroot het gevoel mee te doen, ‘net als anderen’.

Extra begeleiding nodig op mentaal en praktisch vlak
Mensen met een LVB verschillen in de mate van zelfstandigheid en begeleiding die zij nodig hebben bij het sporten en bewegen. Mentale begeleiding kan nodig zijn bij het kiezen van een sportactiviteit, het stimuleren om te gaan en te blijven sporten en het bieden van structuur en een fijne sfeer tijdens het sporten. Daarnaast is er vaak praktische begeleiding noodzakelijk, denk aan vervoer naar de activiteit en het bieden van extra ondersteuning tijdens het sporten.

Verbetering mogelijk in toegankelijkheid, aanbod en informatie
Laagdrempeligheid van de sport is een voorwaarde voor mensen met een LVB om eraan te beginnen. Er zijn verschillende oplossingen genoemd om de toegankelijkheid te vergroten. Sportaanbieders en sporters kunnen meer openstaan voor mensen met een LVB en hen laten deelnemen in reguliere sportgroepen. Meedoen met reguliere sporters is niet altijd en voor iedereen bereikbaar omdat het niveau van sporten en het reactievermogen van mensen met een LVB niet altijd even goed zijn. Soms is de sfeer bij wedstrijdsporten te competitief. Ook de kennis en kwalificaties van trainers en begeleiders om mensen met een LVB goed te begeleiden, kunnen worden verbeterd.

Soms zijn het vooral fysieke drempels of een lange reistijd die een sport onmogelijk maken. En soms is de informatie moeilijk te vinden over het sport- en beweegaanbod in de regio en over mogelijke (financiële) vergoedingen hiervoor. Het sport- en beweegaanbod voor deze doelgroep kan per regio in één duidelijke en gemakkelijk toegankelijke informatiebron worden gepresenteerd. Ten slotte kunnen gemeenten de mogelijkheden van (financiële) ondersteuning voor sport en vervoer beter beschikbaar maken.

Over het onderzoek
Voor het onderzoek heeft het Nivel gebruikgemaakt van bestaande gegevens uit een groot aantal mondelinge interviews met mensen met een LVB. Daarnaast zijn er focusgroepen geweest met mensen met een LVB en met familieleden. Ook zijn enkele verdiepende, individuele interviews gehouden. Het project is uitgevoerd binnen het programma Grenzeloos actief dat wordt gefinancierd door het ministerie van VWS.

Parallel aan dit project heeft Nivel onderzoek gedaan naar sporten en bewegen door mensen met een motorische, visuele of auditieve beperking: Sport en bewegen door mensen met een lichamelijke beperking: belemmeringen en mogelijkheden.