Op termijn mogelijk diagnostische test voor in de huisartspraktijk

Een draagbare elektronische neus kan voorlopers van slokdarmkanker goed opsporen, schrijven onderzoekers van het Radboudumc in het medisch-wetenschappelijk tijdschrift GUT. Dit blijkt uit een eerste onderzoek bij ruim vierhonderd patiënten. Op termijn kan deze goedkope en niet invasieve techniek mogelijk worden gebruikt voor diagnose om de voorloper van slokdarmkanker (Barrett slokdarm) in de huisartspraktijk op te sporen.

Het aantal gevallen van slokdarmkanker en de voorloper ervan - Barrett slokdarm - is de afgelopen decennia enorm toegenomen. Meestal wordt de ziekte pas laat en in een vergevorderd stadium gediagnostiseerd, waardoor behandeling moeilijk is. Barrett slokdarm is een voorstadium van slokdarmkanker, waarbij gezonde, witgekleurde cellen onderaan de slokdarm zijn vervangen door afwijkende, roze cellen. De diagnose van Barrett slokdarm vindt plaats via een endoscoop met camera die de slokdarm ingaat. Een vervelende en dure procedure, die niet geschikt is voor bevolkingsonderzoek.

Vluchtige verbindingen
Onderzoekers van het Radboudumc, Bernhoven en CWZ namen daarom een minder dure en belastende optie onder de loep. Ze onderzochten of goede diagnoses mogelijk zijn met een draagbare elektronische neus. Een e-Nose, die vluchtige organische verbindingen (VOC) in uitademingslucht meet. Deze gasachtige verbindingen ontstaan tijdens allerlei stofwisselingsprocessen in het lichaam. Het idee is, dat veranderingen in de stofwisseling óók leiden tot een andere mix van die verbindingen. Op deze manier zou je in adem bijvoorbeeld ontstekingen, maar ook afwijkende activiteiten in de cellen kunnen meten, dankzij de kenmerkende profielen die daarbij horen. De vraag is, hoe goed je met zo’n e-Nose Barrett slokdarm zou kunnen ruiken.

Duidelijke profielen
Van de ruim 400 patiënten die aan het onderzoek meededen, hadden 129 Barrett slokdarm en 141 reflux (maagzuur dat terugvloeit in de slokdarm). 132 patiënten functioneerden als controle. Yonne Peters, Maag-Darm-Leveronderzoeker bij het Radboudumc: “Na analyse zagen we voor deze drie groepen duidelijk verschillende uitademprofielen. De sensitiviteit om Barrett slokdarm op te pikken was hoog, namelijk 91 procent. Dat betekent dat de test 91 van de 100 mensen met Barrett slokdarm opspoort op basis van het uitademprofiel. Selectie van mensen die géén Barrett slokdarm hebben - de specificiteit - ligt op 74 procent.”

Niet-invasieve screening
“Dat zijn cijfers die vergelijkbaar zijn voor borstkanker- en darmkankerscreening”, zegt MDL-arts en coördinator van het onderzoek Peter Siersema. “Na deze bemoedigende cijfers ligt verder onderzoek bij grotere groepen mensen voor de hand. Blijven deze resultaten overeind dan kan deze blaastest, mede vanwege de gebruiksvriendelijkheid en lage kosten, interessant worden voor een niet-invasieve screening van Barrett slokdarm in de huisartspraktijk.”