De prothese leidt tot blijvende verbetering van de mobiliteit en de kwaliteit van leven

Na een amputatie van het bovenbeen is er de optie voor een prothese die direct in het dijbeenbot geplaatst wordt. Ondanks dat bot-verankerde prothesen al dertig jaar worden toegepast, hebben Radboudumc-onderzoekers nu de eerste lange termijnevaluatie gepubliceerd van een dergelijke prothese. Het blijkt dat de ingreep niet zonder stoma problemen is, maar dat die veelal goed te verhelpen zijn en de prothese leidt tot blijvende verbetering van de mobiliteit en de kwaliteit van leven.

De studie is 5 augustus gepubliceerd in de nieuwe editie van Journal Of Bone And Joint Surgery.

Opties na bovenbeen amputatie voor de bevestiging van het kunstbeen
In het bot verankerde prothesen bieden een aantal belangrijke voordelen ten opzichte van traditionele 'koker'-verbindingen, waarbij de koker nauwsluitend over de stomp moet passen en op zijn plaats wordt gehouden door middel van een zuig- of een ophangsysteem. Om een bot-verankerde prothese te plaatsen moet er eerst een stalen pin van 14 cm in het resterende deel van het dijbeenbot geplaatst worden. In enkele weken groeit deze gecoate pin vast in het bot, waarna er een adapter aan gemonteerd wordt dat enkele centimeters door de huid heen naar buiten steekt (het stoma). Aan dit deel kan de drager zelf het kunstbeen met een snelkoppeling bevestigen en weer los maken.

Sterke verbetering mobiliteit en kwaliteit van leven ondanks complicaties
In deze studie bekeken arts-onderzoeker David Reetz en chirurg Jan Paul Frölke, samen met hun collega’s van de afdeling revalidatie en orthopedie aan het Radboudumc, 42 patiënten die een dergelijke prothese geplaatst hebben gekregen, en beoordeelden het verloop van de vijf jaar na de operatie. Een volledige follow-up kon worden uitgevoerd bij 39 van de 42 patiënten. De meest voorkomende complicatie was infectie, bij 77% van de patiënten – meestal oppervlakkig en in de eerste twee jaar. Het overgrote deel (95%) betrof milde tot matige infecties waarvoor geen chirurgische behandeling nodig was. Veertien patiënten ervoeren irritatie rond de plek waar de pin door de huid heen steekt, en zij ondergingen een kleine operatie om het zachte weefsel te vormen.

Na ontvangst van hun implantaten verhoogden de patiënten het aantal uren per week dat ze hun prothese konden gebruiken aanzienlijk: van gemiddeld 56 uur met hun vorige kokerprothese tot 101 uur met de bot-verankerde prothese. De bot-verankerde prothesen zorgden ook voor een verbetering van de aan gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven (HRQoL): op een schaal van 100 punten nam de gemiddelde score toe van 33 naar 75.

Frölke: ”We hebben in het begin veel sceptische reacties gehad van collega’s die er niet in geloofden, zelfs nadat we uitstekende resultaten publiceerden na 2 jaar follow-up. Dankzij het vertrouwen dat de patiënten ons gaven zijn we doorgegaan en kunnen we nu vaststellen dat dit de nieuwe standaard is bij mensen met koker-gerelateerde problemen. En dan hebben we het over de helft van alle mensen met een beenamputatie.”

Volgende stappen
De studie is een aanvulling op eerder bewijs dat de voordelen van bot-verankerde prothesen laat zien, waaronder een natuurlijkere en stabielere controle van de prothese, verbeterde loop- en zitomstandigheden en het vermijden van de vele problemen die verband houden met de kokerprothese, zoals blaren.

Reetz merkt op: "Volgende stappen in klinisch onderzoek zouden studies moeten omvatten die gericht zijn op het optimaliseren van het stoma met behulp van een uniform registratiesysteem, en verdere ontwikkeling van het implantaatontwerp en de veiligheid van bot-verankerde prothesen bij patiënten met vaataandoeningen. Dat is immers veruit de grootste groep en die is in deze studie nog buiten beschouwing gelaten."