CAR-T immuuntherapie is een relatief nieuwe behandeling waarmee uitbehandelde patiënten met lymfeklierkanker toch beter kunnen worden

Een internationaal onderzoeksnetwerk onder leiding van het UMCG heeft een EU-subsidie van 2,6 miljoen euro gekregen voor onderzoek naar CAR-T immuuntherapie bij kanker, een nieuwe vorm van immuuntherapie waardoor sommige uitbehandelde patiënten met lymfeklierkanker toch beter worden.

Hoop voor uitbehandelde patiënten
CAR-T immuuntherapie is een relatief nieuwe behandeling waarmee sinds enkele jaren uitbehandelde patiënten met lymfeklierkanker toch beter kunnen worden. Bij de patiënt worden T-cellen (een bepaald type witte bloedcellen) uit het bloed gehaald. Deze cellen, die een belangrijke rol spelen in de afweer van het lichaam tegen kankercellen, worden in een laboratorium genetisch aangepast: er wordt een zogeheten CAR (Chimere Antigen Receptor) aan de T-cel toegevoegd. Dat leidt er uiteindelijk toe dat de T-cel (die na de behandeling een CAR-T-cel is geworden) de kankercellen herkent en aanvalt. Het eigen afweersysteem van de patiënt wordt dus afgericht om de kankercellen uit te schakelen. 

‘CAR-T celtherapie is een revolutionaire vooruitgang in de oncologie’, zegt onderzoeksleider prof. Edwin Bremer van de afdeling Hematologie van het UMCG. ‘Bij ongeveer de helft van de patiënten met diffuus grootcellig B-cellymfoom, een vorm van lymfklierkanker, is het effectief.’

Nieuwe generatie CAR-T cellen
Met de huidige subsidie gaat het UMCG samen met universiteiten en biotechbedrijven zowel het productieproces van CAR-T cellen optimaliseren voor lokale productie in het ziekenhuis, als ook een nieuwe generatie CAR-T cellen ontwikkelen door nieuwe technieken te ontwikkelen. ‘We zullen ons richten op de vraag waarom de behandeling bij de ene patiënt wel aanslaat en bij de andere niet en op basis van deze kennis een nieuwe generatie CAR-T cellen ontwikkelen die in het ziekenhuis met door ons ontwikkelde technieken kunnen worden geproduceerd’, vertelt onderzoeksleider prof. Edwin Bremer.

Kostbare tijd
Met de productie in het eigen ziekenhuis wordt kostbare tijd voor de patiënt gewonnen: voorheen werd dit in Amerika gedaan. Dit duurde 4 tot 6 weken: tijd die uitbehandelde patiënten vaak niet meer hebben. Om deze veelbelovende nieuwe kankerbehandeling in eigen huis te produceren heeft het UMCG een eerdere subsidie in 2020 gekregen. Meer onderzoek en innovatie is nodig om deze therapie te verbeteren, wat met de toegekende Europese subsidie mogelijk wordt gemaakt.

Internationaal onderzoeksnetwerk
De EU-subsidie is toegekend aan het internationaal onderzoeksnetwerk “InnoCAR-T”, dat het UMCG leidt en gaat officieel van start in januari 2023. Het netwerk bestaat naast het UMCG uit drie universiteiten en twee biotechbedrijven: het Universitair Ziekenhuis van Barcelona (Spanje), de Universiteit van Gent (België), Scinus Cell Expansion (Nederland) en Integra Therapeutics (Spanje). De subsidie is afkomstig van het programma Marie Sklodowska-Curie Doctorate Network (DN), dat beginnende onderzoekers de kans geeft hun onderzoeksvaardigheden te verbeteren, samen te werken met gevestigde onderzoeksteams en hun eigen loopbaanvooruitzichten te verbeteren. Met de subsidie kan het onderzoeksnetwerk tien jonge onderzoekers aantrekken.