Jaarlijks krijgen in Nederland ongeveer 2000 vrouwen te horen dat ze baarmoederkanker hebben

De grootste risicofactor voor het krijgen van baarmoederkanker is overgewicht of ernstig overgewicht (obesitas). Uit onderzoek van Hannah Donkers, promovenda bij het Radboudumc, blijkt dat obesitas ook zorgt voor een slechtere overlevingskans bij vrouwen met baarmoederkanker. Daarnaast blijkt dat ook een lagere sociaaleconomische klasse en bloedarmoede hieraan bijdragen.

BMI geeft geen volledige informatie
Jaarlijks krijgen in Nederland ongeveer 2000 vrouwen te horen dat ze baarmoederkanker hebben. Hiermee is het de meest voorkomende gynaecologische kanker in de westerse wereld. Om vast te stellen of er sprake is van overgewicht, wordt doorgaans de Body Mass Index (BMI) gebruikt. Echter, BMI kijkt niet naar vetverdeling of spiermassa. Uit het onderzoek van Hannah Donkers blijkt dat vrouwen met veel visceraal vet (vet rondom je organen) en obesitas in combinatie met weinig spiermassa een hogere kans hebben om te overlijden aan baarmoederkanker. Ze pleit dan ook voor een bredere kijk op overgewicht: “Door niet alleen naar BMI, maar ook naar de vetverdeling en spiermassa te kijken, kunnen we patiënten beter begeleiden en een gespecialiseerd trainingsprogramma met voedingsadviezen aanbieden. Hierdoor kunnen we hopelijk de overlevingscijfers van deze vrouwen verbeteren.”

Amerika achterna
Door de uitstrijkjes en HPV-vaccinatie is baarmoederhalskanker heel bekend, terwijl baarmoederkanker vaker voorkomt. Daarnaast weten veel mensen niet dat obesitas de grootste risicofactor is voor het krijgen van baarmoederkanker en ook zorgt voor een verlaagde overleving. Dat obesitas zorgt voor een hoge bloeddruk, suikerziekte en hart- en vaatziekten is vaak wel bekend, maar de relatie met baarmoederkanker nog niet. “Hoewel in Nederland nog niet zo veel mensen met (morbide) obesitas zijn als in Amerika, gaat het wel dezelfde kant op. De obesity pandemic zorgt misschien wel voor meer zorgkosten en problemen dan de COVID-19-pandemie” zegt Donkers. Wat is haar advies? “Als je abnormaal vaginaal bloedverlies hebt, laat je onderzoeken. Zeker als je overgewicht hebt. Als je er vroeg bij bent, is baarmoederkanker beter te behandelen.”

Hoopvolle toekomst
Uit het onderzoek van Donkers blijkt ook dat er een hoopvol vooruitzicht is: een nieuwe diagnostische methode. Een urinetest kan in de toekomst mogelijk de diagnose van baarmoederkanker versnellen en vergemakkelijken. Door in de urine te kijken naar de aanwezigheid van microRNA, kleine deeltjes van iemands genetisch materiaal, kan baarmoederkanker mogelijk opgespoord worden. Deze specifieke RNA-deeltjes spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van obesitas en worden gezien bij veel verschillende ziekten, waaronder kanker. Door een dergelijke test kan een hoop stress voor deze doelgroep weggenomen worden. Donkers: “Hoe mooi is het als vrouwen de vervelende onderzoeken en biopten niet meer hoeven te doorstaan en alleen nog maar in een bekertje hoeven te plassen voor een betrouwbare diagnose? Er is meer onderzoek nodig, maar de eerste steentjes zijn gelegd.”