Het is duidelijk dat dexamethason niet meer gebruikt moet worden bij patiënten met een chronisch subduraal hematoom

Het is beter om een langzaam toenemende bloeding tussen de hersenen en het hersenvlies chirurgisch te verwijderen dan te behandelen met de ontstekingsremmer dexamethason. Dat concluderen onderzoekers van het Erasmus MC en Haaglanden MC in het wetenschappelijke tijdschrift The New England Journal of Medicine.

Ouderen met een chronisch subduraal hematoom, een bloeding die langzaam ontstaat tussen de hersenen en het hersenvlies onder de schedel, hebben meer baat bij een chirurgische ingreep dan bij een behandeling met de onstekingsremmer dexamethason. ‘Boorgatdrainage’, zoals de ingreep wordt genoemd, is de voorkeursbehandeling bij patiënten met neurologische uitval. Dat is de conclusie van een gerandomiseerde studie waarin deze operatie werd vergeleken met dexamethason.

Succesverhalen
‘Wereldwijd was er geen consensus over wat de beste aanpak is. In de regio Rotterdam gaven artsen lange tijd de voorkeur aan een behandeling met de ontstekingsremmer dexamethason’, legt gedeeld eerste auteur en postdoctoraal onderzoeker neurochirurgie Dana Holl uit. Ze vermoedt dat dit komt door succesverhalen van patiënten die juist opknapten van dexamethason. ‘Uit ons onderzoek blijkt nu dat de meeste patiënten met dexamethason meer complicaties krijgen, soms langer in het ziekenhuis moeten verblijven en een hoger risico hebben op overlijden.’

Vroegtijdig stopgezet
Het onderzoek werd vroegtijdig stopgezet op advies van de Data and Safety Monitoring Board toen bleek dat de patiënten in de operatiegroep het een stuk beter deden dan in de dexamethason-groep. De Data and Safety Monitoring Board is een onafhankelijke groep deskundigen die op vaste momenten tijdens de studie de veiligheid van de deelnemers waarborgt.

Senior onderzoeker en neurochirurg Ruben Dammers: ‘Het is duidelijk dat dexamethason niet meer gebruikt moet worden bij patiënten met een chronisch subduraal hematoom. Het regionale protocol dat we gebruiken in het Erasmus MC is hier inmiddels op aangepast. Of er patiënten met bepaalde kenmerken zijn die wel baat hebben bij de ontstekingsremmer moet verder worden uitgezocht.’

Willekeurig
Van september 2016 tot februari 2021 includeerden de onderzoekers 252 patiënten van gemiddeld 74 jaar uit 12 Nederlandse ziekenhuizen. Van hen was 77 procent man. De patiënten werden willekeurig verdeeld in twee groepen, 127 patiënten kregen dexamethason en de rest werd geopereerd. Na drie maanden zagen de onderzoekers dat twee keer zoveel patiënten na de dexamethason-behandeling problemen hadden, zoals een hoger risico op een delier en hogere bloedsuikerwaarden. Ruim de helft van hen onderging alsnog een operatie.

Bij boorgatdrainage maakt de neurochirurg een gaatje in de schedel en spoelt daarna met een vloeistof de holte van de bloeduitstorting schoon. Na de ingreep krijgt de patiënt gedurende één tot twee dagen meestal een dun slangetje (drain) in de holte, waardoor nog achtergebleven vloeistof kan aflopen.

Per jaar krijgen ongeveer 1.800 Nederlanders de diagnose chronisch subduraal hematoom. Onderzoekers verwachten dat dit aantal verdubbelt in de komende 20 jaar door vergrijzing en de toename van gebruik van bloedverdunners. Bij ouderen krimpen de hersenen, waardoor er ruimte ontstaat tussen de hersenen en de schedel. Bij een val of stoot ontstaat hierdoor makkelijker een bloeding.

De participerende ziekenhuizen in Nederland: Admiraal de Ruyter Ziekenhuis, Albert Schweitzer Ziekenhuis, Erasmus MC, Universitair Medisch Centrum Groningen, Haaglanden MC, Haga Ziekenhuis, Isala Ziekenhuis, Leiden Universitair Medisch Centrum, Maasstad Ziekenhuis, Medisch Spectrum Twente, Sint Franciscus Gasthuis en Vlietland, Van Weel Bethesda Ziekenhuis.

Het onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door ZonMw.

Bron: Erasmus MC