Griep belangrijke risicofactor voor Aspergillus-schimmelinfectie bij IC-patiënten

Onderzoek van zeven Belgische en Nederlandse ziekenhuizen toont aan dat patiënten die met ernstige griep op de Intensive Care (IC) belanden, vijftien procent kans hebben om een bijkomende Aspergillus-schimmelinfectie in de longen te ontwikkelen. De normale kans op Aspergillus tijdens een verblijf op de IC is ongeveer vijf procent. Een schimmelinfectie in de longen is een belangrijke doodsoorzaak: 45 procent van de grieppatiënten met een bijkomende schimmelinfectie overlijdt, zelfs met een aangepaste schimmelbehandeling.

De onderzoekers dr. Bart Rijnders, drs. Alexander Schauwvlieghe (interne geneeskunde en infectieziekten Erasmus MC Rotterdam) en prof. dr. Joost Wauters (algemene inwendige geneeskunde UZ Leuven) publiceerden hun bevindingen zojuist in The Lancet Respiratory Medicine. Dr. Bart Rijnders: “Schimmelsporen zitten overal in de lucht, ieder mens ademt die in. Daar heb je geen last van wanneer je gezond bent, maar als het longslijmvlies kapot is - bijvoorbeeld bij een ernstige griep - dan kan zo’n schimmel naar binnen slaan. Dat gebeurt vooral bij patiënten die toch al een slechte afweer hebben, maar ook bij voorheen volstrekt gezonde mensen komt het voor. De ziekte snel opsporen en behandelen is essentieel. Artsen en zorgverleners op de IC moeten voortaan extra alert zijn op deze schimmel. Elke grieppatiënt wordt nu bij opname op de IC meteen gecheckt op de aanwezigheid van deze schimmel. Dit is, mede op basis van ons onderzoek, ook het advies geworden in de landelijke richtlijn over schimmelinfecties.”

Het onderzoek werd gestart nadat er tijdens de Mexicaanse grieppandemie in 2009 meer mensen met ernstige griep op de IC terechtkwamen. Artsen constateerden bij hen opmerkelijk vaak een Aspergillus-infectie van de longen. “Het probleem blijkt echter niet beperkt te blijven tot een bepaald soort griep. In de winters van 2010 tot 2016 werd de schimmelinfectie telkens bij meer dan tien procent van de patiënten met griep op de IC aangetoond. Hierdoor werd duidelijk dat niet alleen de Mexicaanse griep deze complicatie veroorzaakt. Het onderzoek toont aan dat 15 procent van de grieppatiënten die vooraf een normale afweer hadden, op de IC een Aspergillus-infectie ontwikkelt. Dankzij een groep controlepatiënten, die wel een longontsteking maar geen griep hadden, werd duidelijk dat de griep zelf doorslaggevend is. Wie geen griep had, maakte vijf procent kans op Aspergillose. Bij patiënten die al een verminderde afweer hadden voor ze griep kregen, ontwikkelde zelfs één op drie deze schimmelinfectie.”

Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met Erasmus MC Rotterdam, UZ Leuven, Radboud Nijmegen, UZ Gent, UMC Maastricht, UMC Amsterdam en Gelre Ziekenhuizen. Een vervolgstudie zal nu nagaan of de prognose kan verbeteren door bij elke IC patiënt met griep onmiddellijk te starten met een antischimmelmiddel.