Door de vergrijzing en de bevolkingstoename staat de acute zorg staat onder druk

Op 1 september 2020 startte de Proeftuin Zorgcoördinatie in Zuid-Holland Zuid met het doel om de regionale druk in de acute zorgketen te verlichten én de juiste zorg op de juiste plek te organiseren. Door de inzet van een ambulanceverpleegkundige die onder regie van de huisarts werkt, kan een spoedconsult van de huisarts of de inzet van een Advanced Life Support ambulance worden voorkomen. De ambulanceverpleegkundige wordt een Rapid Huisartsgeneeskundige genoemd, kortweg een Rapid HAG. Door een nauwere samenwerking met Yulius (GGZ Crisisdienst) kunnen ook patiënten met een acute psychiatrische zorgvraag de juiste zorg op de juiste plek krijgen. De eerste proefmaand is succesvol verlopen; de ervaringen van de regio Zuid-Holland Zuid zijn positief. Het Nivel monitort de pilot, evalueert de werkwijze en meet de tevredenheid van professionals en patiënten.

De acute zorg staat onder druk. De bevolking groeit, met name het aantal ouderen, wachttijden bij huisartsenposten (HAP) en de spoedeisende hulp (SEH) nemen toe, evenals de vraag naar ambulancezorg. In combinatie met krapte op de arbeidsmarkt, een veranderende zorgvraag en regionale versnippering in het zorgaanbod zorgt dit voor belangrijke logistieke uitdagingen. Om ook in de toekomst optimale zorg te kunnen garanderen, bundelen zorgpartners in de hele acute zorgketen hun krachten. Samen zetten zij in op ‘zorgcoördinatie’

Krachten bundelen: zorgcoördinatie
Zorgcoördinatie wordt in verschillende regio’s vormgeven door middel van pilots. In de regio Zuid-Holland Zuid gaan de Coöperatie Ambulancezorg Zuid-Holland Zuid (CAZ ZHZ), de Regionale Huisartsenpost Drechtsteden en Yulius (GGZ Crisisdienst) intensiever samenwerken om de toenemende druk in de acute zorgketen het hoofd te bieden door de inzet van een Rapid HAG.

Nieuw: directe inzet Rapid HAG vanuit de huisartsenpost
Kenmerkend voor de proeftuin is de inzet van de Rapid HAG vanuit het triageproces in het callcenter van de Regionale Huisartsenpost Drechtsteden, dus zonder tussenkomst van de meldkamer ambulance. Bij een U1-urgentie overlegt de triagist met de regiearts over de inzet van de Rapid HAG.

Inzet Rapid HAG bij verschillende vormen van zorg
De Rapid HAG kan ingezet worden voor spoedeisende hulp en huisartsgeneeskundige zorg bij de patiënt thuis, maar bijvoorbeeld ook bij een deel van de acute psychiatrische zorgvragen. De verpleegkundige die naar een patiënt gaat, is aanvullend opgeleid in de acute huisartsgeneeskunde én acute geestelijke gezondheidszorg. Het Rapid-voertuig is ingericht om spoedzorg te kunnen verlenen, net als de standaardambulance (ook wel de Advanced Life Support-ambulance genoemd (ALS). Verschillen zijn dat met het Rapid-voertuig geen patiënten vervoerd worden en dat het Rapid-voertuig een solo-ambulance is; de ambulanceverpleegkundige rijdt zelf naar de patiënt toe.

Intensieve samenwerking tussen huisartsen, ambulancezorg en GGZ
Zowel bij de triage als bij de instroom in de acute zorgketen wordt intensief samengewerkt tussen huisartsen, ambulancezorg en GGZ. Het vernieuwende is dat de regiearts de regie blijft houden en nauw betrokken blijft bij de zorgverlening, als dat nodig is. De Rapid HAG verleent de gebruikelijke ambulancezorg in lijn met de bestaande protocollen (care as usual). Indien beoordeling door een psychiater van belang is, neemt de ambulanceverpleegkundige direct contact op met Yulius. Zo wordt direct duidelijk of psychiatrische beoordeling ter plaatse of op locatie de juiste vervolgstap is of dat er eerst aandacht moet zijn voor de lichamelijke klachten. Daarnaast blijft een psychiatrisch consult bij de huisartsenpost mogelijk. De Rapid HAG kan bij de patiënt aanwezig blijven en draagt bij aankomst van Yulius de zorg over.

Het Nivel monitort en evalueert
De pilot duurt ruim een jaar; van 1 september 2020 tot en met september 2021. De eerste maand diende als proefperiode, zodat het werkproces indien nodig kon worden bijgestuurd. Het Nivel monitort de ritgegevens van de ambulancedienst Zuid-Holland Zuid, evenals de triagegegevens en de gegevens over de zorgverlening van de Huisartsenpost Drechtsteden. Daarnaast meet het Nivel de professionele tevredenheid en de patiënttevredenheid; patiënten, huisartsen en triagisten ontvangen een vragenlijst om hun ervaringen in te vullen. Ten slotte organiseert het Nivel twee focusgroepen met ambulanceverpleegkundigen en eenmaal een focusgroep met huisartsen. De resultaten worden in december 2021 gepubliceerd.