De afgelopen 15 jaar is de hoeveelheid jodium die we in Nederland via onze voeding binnenkrijgen, met een derde gedaald

Via onze voeding krijgen we steeds minder jodium binnen, dat kan zorgelijk zijn voor zwangeren. Te weinig jodium kan namelijk leiden tot problemen met de hersenontwikkeling en de groei van het kind. Hier moet wat aan gebeuren, vinden Frits Muskiet (emeritus hoogleraar pathofysiologie), Janneke Dijck-Brouwer (universitair docent laboratoriumgeneeskunde in het UMCG) en emeritus hoogleraar voeding en gezondheid Gertjan Schaafsma (Wageningen Universiteit).

De afgelopen 15 jaar is de hoeveelheid jodium die we in Nederland via onze voeding binnenkrijgen, met een derde gedaald. Dit komt vooral doordat de wet in 2008 is veranderd en er minder jodium zit in het zout dat aan brood wordt toegevoegd. Volgens een onderzoek dat het RIVM met Lifelines-data heeft gedaan, krijgen mannen die in Noord-Nederland wonen over het algemeen genoeg jodium binnen. Van vrouwen die in de leeftijdsgroep vallen waarin je kinderen krijgt (18-40 jaar), blijkt de helft onder een inname van 149 microgram per dag te zitten. De kans op problemen met de volksgezondheid is hierdoor klein, zegt het RIVM, maar de hoeveelheid jodium moet niet verder dalen. 

Zwangere vrouwen
De onderzoekers maken zich hier wel zorgen over. Zwangere vrouwen hebben ongeveer twee keer zo veel jodium nodig, maar weten dat vaak niet, vertelt Janneke Dijck-Brouwer. ‘Het belang daarvan is niet te onderschatten. Te weinig jodium kan leiden tot een gebrekkige aanleg van de hersenen en groeiproblemen bij het kind.’ 

Uit een onderzoek dat ze in 2018 met Frits Muskiet deed, bleek dat 83 procent van de bestudeerde hoogopgeleide zwangeren de door de WHO aanbevolen hoeveelheid jodium niet haalde. Ondanks dat 61 procent van de onderzochte groep jodiumsupplementen slikte. In 2000 deden ze een groter onderzoek onder 200 zwangeren, en werd dit beeld bevestigd. Het RIVM is intussen een onderzoek gestart naar de inname van jodium onder zwangere vrouwen. 

Vis, schelpen en zeewier
Frits Muskiet, Janneke Dijck-Brouwer en Gertjan Schaafsma vinden dat ervoor gezorgd moet worden dat we meer jodium binnenkrijgen. Ze pleiten ervoor om het besluit voor minder jodium in bakkerszout terug te draaien en een landelijke campagne te starten voor het eten van meer vis, schelpdieren en zeewier. ‘Dat is niet alleen goed voor de inname van jodium en selenium’, zegt Frits. ‘Je krijgt ook tal van andere goede stoffen binnen, zoals vitamines A, D en B12, ijzer, zink, koper en visolievetzuren’ Vrouwen die zwanger zijn of willen worden, geven ze het advies om te overwegen niet alleen foliumzuur, maar ook jodium te slikken.