Het vermoeden is dat er bij vrouwen met herhaalde miskramen een immunologische oorzaak is

1 tot 3% van de vrouwen die zwanger wil worden krijgt te maken met herhaalde miskramen. Voor meer dan 50% van deze vrouwen wordt er tot nu toe geen oorzaak gevonden. Nieuw onderzoek aan de UM en het MUMC+ laat zien dat wellicht Natural Killer cellen van het immuunsysteem betrokken zijn. Die hebben andere kenmerken in vrouwen met herhaalde miskramen waardoor ze mogelijk hun rol als “oppasser” niet optimaal kunnen vervullen.

Natural killer cellen (NK-cellen) beschermen ons tegen allerlei ziekteverwekkers door zieke of lichaamsvreemde cellen aan te vallen. Tijdens een zwangerschap hebben ze echter een andere functie. Ze zorgen dat een embryo, dat deels uit lichaamsvreemde cellen bestaat, getolereerd wordt en kan groeien. Juist hier gaat er vermoedelijk iets mis bij sommige vrouwen met herhaalde miskramen. Denise Habets promoveerde op 15 september op dit onderwerp aan de Universiteit Maastricht.

Reproductieve immunologie
Aanleiding voor het onderzoek is het vermoeden dat er bij vrouwen met herhaalde miskramen een immunologische oorzaak is. We weten dat lichaamsvreemde cellen vaak moeilijk door het immuunsysteem getolereerd worden, zo is er bijvoorbeeld na transplantatie een gevaar voor afstoting. Tijdens een gezonde zwangerschap gebeurt dit niet. Dan zorgen NK-cellen voor een balans tussen het tolereren van het embryo en het alsnog kunnen reageren op eventuele ziekteverwekkers in de baarmoeder. Reden om onderzoek te doen naar deze cellen: hoe zien ze eruit in vrouwen met herhaalde miskramen?

Oppassen of aanvallen
“De natural killer cel heeft in de bloedbaan en baarmoeder bijna tegenovergestelde functies”, legt Denise uit. “In de bloedbaan zijn het voornamelijk ‘killers’ die ons beschermen, in de baarmoeder zijn het eigenlijk een soort ‘nanny’s’ die nodig zijn om een vroege zwangerschap te ondersteunen. Ze zijn tolerant en werken ook nauw samen met andere systemen door bijvoorbeeld kleine slagaders in de baarmoeder open te zetten zodat er meer bloed van de moeder naar de placenta kan stromen”.

Uit het onderzoek van Denise blijkt dat NK-cellen van vrouwen met herhaalde miskramen andere kenmerken hebben dan die van vrouwen die een gezonde zwangerschap doormaken. Een belangrijke bevinding voor toekomstige diagnostiek. Ook is de doorbloeding van de kleine vaten van de baarmoeder afwijkend. Er gaat dus hoogstwaarschijnlijk iets mis in de ‘functieomschrijving’ van NK-cellen, waardoor ze hun rol als oppasser niet optimaal kunnen vervullen.

Onderzoek geeft hoop
1 tot 3% van vrouwen die zwanger wil worden heeft te maken met herhaalde miskramen – 2 of meer binnen 20 weken. Als deze vrouwen met herhaalde miskramen bij een arts komen is het advies vaak ‘probeer het nog maar een keer’, vertelt Denise. Terwijl dit vaak niet is wat deze vrouwen moeten horen. “Vrouwen gaan van een roze wolk naar een groot verlies in een hele korte tijd.” Ze hebben behoefte aan begrip, ondersteuning en een verklaring voor waarom het herhaaldelijk misgaat. Vandaar ook dat er sinds 2017 een poli is specifiek voor deze vrouwen in het Maastricht UMC+ waar zorgvuldig diagnostisch en wetenschappelijk onderzoek gedaan wordt. Bij 50 % van de vrouwen met herhaalde miskramen kan er nog geen oorzaak gevonden worden. Juist voor deze groep vrouwen is wetenschappelijk onderzoek zoals dat naar NK-cellen erg belangrijk.