In juni verschijnt het jaarlijkse rapport met de uiteindelijke cijfers over de vaccinatiegraad van het Rijksvaccinatieprogramma

Tenminste 90 procent van de baby’s heeft volgens de registratie van het RIVM een vaccinatie gehad tegen bof, mazelen en rodehond (BMR(bof, mazelen,rodehond)-vaccinatie). Ook is bij zo’n 93 procent van de baby’s een vaccinatie tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio (DKTP(difterie kinkhoest tetanus polio)-vaccinatie) geregistreerd. 

Voor de HPV(humaan papillomavirus)-vaccinatie zijn in 2022 voor het eerst jongens uitgenodigd. Volgens de registratie heeft tot nu toe ruim 50 procent van de jongens een eerste HPV-vaccinatie gehaald. Voor meisjes is dit ruim 60 procent. Voor meisjes geboren in 2006 is de deelname inmiddels toegenomen tot 75 procent.

Dat blijkt uit de voorlopige cijfers van het RIVM van januari 2023 over de deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma. Ten opzichte van vorig jaar lijken de cijfers iets lager. Hoeveel lager is echter niet precies vast te stellen. Vanwege een nieuwe manier van registreren kunnen namelijk niet alle vaccinaties worden meegeteld.

BMR- en DKTP-vaccinatie
De voorlopige cijfers gaan over baby’s die geboren zijn in 2020 (BMR(bof, mazelen,rodehond) op de leeftijd van 2 jaar) en 2021 (DKTP(difterie kinkhoest tetanus polio) op de leeftijd van 1 jaar). Het aandeel baby’s dat volgens de registratie van het RIVM een BMR-vaccinatie of DKTP-vaccinatie kreeg, is tenminste 89,5% respectievelijk 92,9%. In januari 2022 was het aandeel baby’s dat een BMR- of DKTP-vaccinatie kreeg 92,6% respectievelijk 94,0%.

HPV(humaan papillomavirus)-vaccinatie
De HPV-vaccinatie beschermt tegen verschillende vormen van kanker. In 2022 werden voor het eerst naast meisjes ook jongens uitgenodigd voor deze vaccinatie in het jaar dat ze 10 worden (jongeren geboren in 2012). In 2022 kreeg daarnaast een deel van de 12- tot 18-jarigen die nog niet tegen HPV zijn gevaccineerd, een uitnodiging om zich alsnog te beschermen tegen HPV-kanker. Het gaat om jongeren geboren in 2004, 2006, 2008 en 2009. Ook in 2023 krijgen jongeren uit meerdere geboortejaren een uitnodiging voor de HPV-vaccinatie. Voor meer informatie zie: Ruim twee miljoen uitnodigingen hpv vaccinatie in 2023.

De bij het RIVM geregistreerde voorlopige deelname aan de eerste HPV-vaccinatie is tenminste 41% tot 58% voor jongens en 62% tot 75% voor meisjes (Figuur 1). In januari 2022 was onder meisjes geboren in 2008 de voorlopige deelname aan de eerste HPV-vaccinatie 70%.

Anonieme vaccinaties
De cijfers gaan over de vaccinaties die volledig zijn geregistreerd. Vanaf 1 januari 2022 wordt aan ouders en/of de jongere zelf toestemming gevraagd voor de uitwisseling van vaccinatiegegevens mét persoonsgegevens tussen de Jeugdgezondheidszorg (JGZ(Jeugdgezondheidszorg)) en het RIVM. Als hiervoor geen toestemming wordt gegeven of de toestemming wordt niet op de juiste wijze geregistreerd, ontvangt het RIVM de vaccinatiegegevens anoniem. Dit geldt voor 5% van alle RVP(Rijksvaccinatie programma)-vaccinaties die in 2022 zijn gegeven.

Een anonieme vaccinatie betekent dat bijvoorbeeld niet bekend is in welk jaar de gevaccineerde geboren is, of het om een jongen of meisje gaat, in welke gemeente hij/zij woont en om welke dosis het gaat. Deze ‘anonieme’ vaccinaties kunnen daarom niet worden meegeteld in de deelnamecijfers. De bij het RIVM geregistreerde deelname is daardoor een onderschatting van de daadwerkelijke deelname en kan niet goed worden vergeleken met eerdere jaren. Dit geldt vooral voor de HPV(humaan papillomavirus)-cijfers. De cijfers voor baby’s gaan namelijk over kinderen die grotendeels al voor 1 januari 2022 in aanmerking kwamen voor vaccinatie.

Duiding cijfers complex
De huidige cijfers lijken iets lager dan vorig jaar. Voor baby’s kunnen we met meer zekerheid zeggen dat de deelname echt lager is. Mogelijk is dit een effect van COVID-19. Hoeveel lager is echter niet precies vast te stellen. Met name voor de HPV-cijfers is het niet duidelijk in welke mate de verandering deels verklaard wordt doordat vanaf 2022 niet meer alle vaccinaties kunnen worden meegeteld. Het is dus moeilijk te beoordelen of er sprake is van een daadwerkelijke verandering. Uit Europees onderzoek blijkt wel dat in meerdere landen het vertrouwen van burgers in vaccins is afgenomen.

Dat in het eerste jaar tenminste ruim 50% van de jongens al een eerste HPV-vaccinatie heeft gehaald is positief. Voor meisjes geboren in 2006, die ook in 2019 al een uitnodiging kregen, is de deelname inmiddels toegenomen tot 75%. Dit is niet eerder zo hoog geweest. Het is belangrijk deze vaccinatiegraad te behouden of verder te verbeteren.

In juni verschijnt het jaarlijkse rapport met de uiteindelijke cijfers over de vaccinatiegraad van het Rijksvaccinatieprogramma.

Bron: RIVM