Dat constateert de Nederlandse Zorgautoriteit in de monitor contractering geestelijke gezondheidszorg

Zorgverzekeraars en zorgaanbieders maken in de contracten bijna geen concrete afspraken over inhoudelijke onderwerpen als passende zorg, het verkorten van wachttijden en het organiseren van de zorg over de schotten heen. Dat constateert de Nederlandse Zorgautoriteit in de monitor contractering geestelijke gezondheidszorg. 

Monitor contractering ggz 2021

In het hoofdlijnenakkoord is wel afgesproken dat de afspraken die partijen hierover maken, in de contracten worden vastgelegd. Zorgverzekeraars en grotere instellingen geven aan dat ze deze afspraken wel maken, maar vastleggen in een gespreksnotitie in het dossier, of in een convenant. Men vindt het contract vaak niet het juiste middel om dit soort afspraken in vast te leggen. Wij roepen zorgverzekeraars en zorgaanbieders op om afspraken over passende zorg, inhoud en kwaliteit vast te leggen in (meerjaren)contracten óf duidelijk te maken waarom zij dat – in afwijking van de afspraken in het hoofdlijnenakkoord geestelijke gezondheidszorg - op een andere manier (gaan) doen.

Vrijgevestigden en kleine instellingen
Daarnaast horen we dat vrijgevestigde zorgaanbieders door de beperkingen van digitale standaardcontracten geen gedetailleerde afspraken kunnen maken. Zij vinden wel dat het leveren van passende zorg, met het opnemen van het Kwaliteitsstatuut GGZ in de digitale standaardcontracten, zo goed mogelijk geborgd is. Ook voor de kleinere instellingen die zijn aangewezen op digitaal contracteren geldt dat geen nadere inhoudelijke afspraken kunnen worden gemaakt. We concluderen dat de onvrede over het zogenoemde ‘tekenen bij het kruisje’ lastig te voorkomen is.

Zorgen voor een goed contracteerproces is volgens ons een van de weinige mogelijkheden om deze onvrede wat te verminderen. Daarbij hoort ook een goede helpdesk om de zorgaanbieders deskundig en binnen duidelijke termijnen antwoord te geven op hun vragen. Op dat gebied zijn zeker nog verbeteringen mogelijk.

Geen contract
Daarnaast geeft een aantal - vrijwel uitsluitend vrijgevestigde - zorgaanbieders ook dit jaar weer aan dat zij om principiële redenen niet contracteren. Een ander deel wil geen contract afsluiten omdat zij het niet eens zijn over de voorwaarden. Uit de interviews blijkt dat het daarbij bijna altijd gaat over omzetplafonds en tarieven.

Onze aanbeveling blijft voor de groep zorgaanbieders die aangeeft het gevoel te hebben bij het kruisje te moeten tekenen om zich vooral in de regio te organiseren – binnen de regels van de mededingingswetgeving – om op die manier wel een gesprekspartner voor de zorgverzekeraars te zijn.

Wachttijden
We zien in de contracten een aantal goede initiatieven om de toegankelijkheid in de ggz te bevorderen. Zo verplichten zorgverzekeraars zorgaanbieders contractueel om te melden dat de wachttijden boven de Treeknorm uitkomen. Sommige zorgverzekeraars verplichten zorgaanbieders om digitale zorg aan te bieden tijdens de wachttijd. 

Het resultaat van deze en andere maatregelen blijft echter nog achter. Zeker als het gaat om de behandelcapaciteit voor cliënten met een zeer complexe zorgvraag. Het is belangrijk om de bestaande behandelcapaciteit optimaal te benutten. In het Actieplan Wachtlijsten GGZ staan een aantal stappen die op korte termijn moeten helpen om de wachttijden te verminderen. We verwachten een deel van deze afspraken ook in de contracten voor 2022 terug te zien.