De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft onderzoek gedaan naar vaststellingsovereenkomsten met ongewenste afspraken in de zorg, ook wel de zogenaamde ‘zwijgcontracten’.

Dit zijn overeenkomsten tussen personen en zorginstellingen met één of meer afspraken die een belemmering vormen voor openheid en transparantie in de zorg. In totaal heeft de inspectie 55 meldingen gehad van vaststellingsovereenkomsten met ongewenste inhoud. Van acht vaststellingsovereenkomsten heeft de inspectie geoordeeld dat er inderdaad ongewenste afspraken in staan.

Op 7 april 2016 riep de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport mensen die een mogelijk ‘zwijgcontract’ hadden getekend op zich te melden bij de inspectie. Mensen konden zich anoniem melden. De inspectie garandeerde hen volledige vertrouwelijke behandeling. Het belang en het eerbiedigen van de privacy voor de melders staan voorop. Daarom maakt de inspectie niet bekend wie de melders of betrokken zorgaanbieders zijn.

Belangrijkste conclusies
De inspectie ontving in de periode van april 2016 tot 1 april 2017 55 meldingen. De meldingen zijn afkomstig uit de hele zorgsector. De inspectie heeft in acht zaken vastgesteld dat er sprake was van ongewenste afspraken. Eén van de meldingen ging over een niet-gemelde calamiteit. Hier is een boete voor opgelegd.

Wat heeft de inspectie gedaan met de acht vaststellingsovereenkomsten met ongewenste inhoud?

  • In de recente zaken (na 2012) heeft de inspectie het bestuur hierop aangesproken en een waarschuwing gegeven. Deze waarschuwing is ook schriftelijk gegeven. Het bestuur is verteld dat als de zorgaanbieder nogmaals ongewenste afspraken maakt, de inspectie een bestuursrechterlijke maatregel zal opleggen.
  • In de oudere zaken (van voor 2012) heeft de inspectie de zorgaanbieder een brief gestuurd. Hier stond dat zij zich moet onthouden van het maken of aanbieden van ongewenste afspraken. Zo niet, dan zal de inspectie een bestuursrechterlijke maatregel opleggen.
  • In enkele gevallen is er op verzoek van de melder geen contact geweest met de betreffende zorgaanbieder.

Hoe verder?

De inspectie blijft aandacht vragen voor dit onderwerp, omdat zulke afspraken ongewenst zijn. En haaks staan op een open en transparante werkcultuur. De IGZ gaat de resultaten en bevindingen met de beroeps- en brancheverenigingen bespreken. 

Patiënten, familie en nabestaanden roepen wij op melding te blijven doen. Niet alleen als u vermoedt een degelijke vaststellingsovereenkomst te hebben getekend, maar ook als er een vaststellingsovereenkomst met ongewenste afspraken is aangeboden. U kunt zich ook anoniem melden.

Na publicatie van het rapport zijn alle zorgaanbieders in Nederland voldoende gewaarschuwd. De inspectie gaat er van uit dat er geen vaststellingsovereenkomsten met ongewenste afspraken worden aangeboden en ondertekend. Bij nieuwe gevallen zal de inspectie direct overgaan tot het opleggen van een bestuursrechterlijke maatregel.

Meer informatie

Rapport Vaststellingsovereenkomsten in de zorg

Melden over zwijgcontracten

Bron: IGZ