Er wordt vrijwel geen onderwijs gegeven over voeding en leefstijl tijdens de opleiding tot basisarts

Stichting Student en Leefstijl, opgericht in 2016 voor en door geneeskunde studenten met als doel: vergroten van kennis aangaande voeding en leefstijl bij toekomstig artsen. De toekomstig artsen maken zich namelijk zorgen. Er wordt vrijwel geen onderwijs gegeven over voeding en leefstijl tijdens de opleiding tot basisarts. Een groot gemis omdat artsen bij vrijwel alle patiënten als eerste een ongezonde leefstijl moeten kunnen signaleren en bespreken met de patiënt. Vervolgens moet de patiënt op een juiste wijze gemotiveerd worden en moet de arts de patiënt doorverwijzen naar de juiste zorgprofessionals (diëtisten, leefstijlcoaches etc.). De toekomstig artsen hebben hier echter te weinig kennis over. Het is daarom ook niet gek dat de huidige artsen nauwelijks aandacht besteden aan voeding- en leefstijlinterventies. Echter, (basis)artsen willen wel, maar weten gewoonweg niet hoe. Stichting Student en Leefstijl probeert hier, op eigen initiatief,  verandering in te brengen. Dat gaat ze zeker niet slecht af, de nog jonge, volledig door geneeskundestudenten geleide stichting heeft al flink wat mijlpalen bereikt.  

Tweede Kamerlid Joba van den Berg (CDA) ondersteunt het initiatief van Student & Leefstijl: ‘Het wordt steeds duidelijker dat leefstijl en voeding invloed hebben op gezondheid en het voorkomen dan wel genezen van ziektes. Daarom is het van belang dat artsen en andere zorgverleners in hun opleiding daarover beter worden geïnformeerd’.  De stichting nam zitting in de Raamplan commissie voor de basisartsen opleiding 2020, heeft zij op alle 8 Geneeskunde faculteiten een extra curriculaire wetenschappelijk onderbouwde cursus over leefstijlgeneeskunde lopen die wekelijks bezocht wordt door over de honderd geneeskundestudenten en is zij op iedere faculteit in gesprek met onderwijscoördinatoren en -deskundigen over curriculum verandering. Daarnaast organiseert de Stichting op  9  november 2019 haar 2e congres dat volledig in het teken zal staan van het bieden van handvaten en concrete tips aan toekomstige artsen over voeding- en leefstijlinterventies als behandeling bij diverse ziektebeelden. 

Martijn van Winkelhof, Karine van ’t Land en Hanno Pijl opiniëren in het NRC artikel: “Diabeteszorg kan beter én jaarlijks miljarden goedkoper” dat het onnodig is dat er elke dag 166 diabetes type II patiënten bij komen en het tijd wordt dat het kabinet echt gaat kiezen voor leefstijlinterventies. Kleinschalige effectieve initiatieven bestaan er al, echter worden die nu door onhandige prijsprikkels, budgetmechanismen en het marktmechanisme verhindert om grootschaliger te worden. Dankzij de inzet van de juiste leefstijlinterventies, kan tussen de 30 en 40 procent van de patiënten volledig met zijn diabetes medicatie stoppen, waardoor de kettingreactie aan complicaties (bijvoorbeeld amputaties, blindheid, hart- en vaatziekten) kan worden voorkomen. Door ruimte te maken voor de juiste leefstijlinterventies kan 2 miljard euro per jaar worden bespaard op de totale diabetes uitgaven van 4 à 5 miljard euro per jaar. Naast diabetes, zijn er echter veel meer ziektes waar leefstijlinterventies een onderdeel van de behandeling zou moeten worden. 

Stichting Student & Leefstijl sluit zich hier graag bij aan. Echter gaat het proces van curriculum verandering nog traag. Ook de Geneeskunde studenten van Stichting Student & Leefstijl ondervinden veel hinder van het marktmechanisme in het vinden van financiële steun. Daarnaast staan veel onderwijscoördinatoren en bepaalde artsen nog niet open voor deze verandering binnen de Geneeskunde. En dat maakt dat de verandering lokaal op de universiteiten en landelijk in de Raamplan bespreking voor de artsenopleiding 2020 erg traag en vaag is. Er is beloofd dat er in het nieuwe Raamplan 2020 aandacht zal worden geschonken aan leefstijl, echter in wat voor vorm is totaal onduidelijk. De Stichting ziet graag terug dat er standaard bij onderwijs over de behandeling van ziektes, aandacht wordt besteed aan de rol van leefstijl hierin en de effecten van voeding en leefstijl op die betreffende ziekte. De overheid die een prominentere rol neemt in het aanmoedigen van effectieve leefstijlinterventies zou hierbij als een grote stimulans kunnen werken. Hard nodig aangezien het bereiken van de juiste leefstijlinterventies begint bij de arts. Daar is kennis voor nodig in de Geneeskunde opleiding, maar momenteel ontbreekt dat. 

En die inzet van leefstijl als medicijn, kan ook qua kosten heel veel opleveren. Allereerst preventief, dus in het voorkomen van leefstijl-gerelateerde aandoeningen, zoals diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Maar ook in curatief opzicht, namelijk als (onderdeel van de) behandeling bij diabetes type 2, depressie, angst- en stemmingsstoornissen, darmziektes en hart- en vaatziekten.  Maar om het potentieel van leefstijl niet onbenut te laten, moeten artsen, als centrale aanspreekpunt van de patiënt, hier in de Geneeskunde opleiding kennis over opdoen. 

Stichting Student & Leefstijl vertegenwoordigt ruim 1200 Geneeskunde studenten verspreid over alle 8 de Geneeskunde faculteiten in Nederland. 

In juni vergadert de tweede kamer met minister VWS over geneesmiddelenbeleid en Pakketbeheer. Wij roepen de tweede kamer op de minister vooral te bevragen over snelle en substantiële modernisering van curriculum voor nieuwe artsen. Leefstijlgeneeskunde moet daarin een grote plaats krijgen. Dat is belangrijk voor patiënt, dokter en alle premiebetalers van Nederland.