Hartfalen is een ernstige hartziekte, die steeds vaker voorkomt, en vaak pas laat wordt ontdekt

Wetenschappers hebben een nieuwe techniek ontwikkeld, waarmee op een echo is te zien hoe stijf de hartspier is. Dit kan zorgen voor een snellere diagnose en behandeling van hartfalen. Hartfalen is een ernstige hartziekte, die steeds vaker voorkomt, en vaak pas laat wordt ontdekt.

De techniek staat beschreven in het recente proefschrift van cardioloog Mihai Strachinaru (Erasmus MC). Hij maakt deel uit van een groot onderzoeksteam, gesteund door de Hartstichting.

Snellere diagnose
Strachinaru: ‘Tot voor kort konden we ongeveer vijftig beelden per seconde maken met een echo. Nu een paar duizend. Hierdoor kunnen we de hartspier in detail bestuderen. We kunnen hiermee voor het eerst rechtstreeks meten hoe stijf de hartspier is. Tot nu toe konden we daarvan alleen een inschatting maken, maar dat was niet zo precies.’

De wetenschappers zien nu een soort superkleine golven, die over de hartspier lopen. Als de hartspier stijver wordt, verandert de golf van vorm. ‘We kunnen hiermee heel kleine, subtiele veranderingen in het hart zien,’ vertelt Strachinaru. ‘We kunnen dus beginnende stijfheid eerder meten. Ook kunnen we veranderingen volgen in de tijd, bijvoorbeeld om te zien of de behandeling goed werkt.’

Nu vaak laat ontdekt
Een snelle diagnose bij hartfalen is belangrijk. Als patiënten op tijd de juiste medicijnen of leefstijladviezen krijgen, is de achteruitgang van het hart vaak nog te stoppen of vertragen, en voelen patiënten zich fitter in hun dagelijks leven.
Nu wordt de diagnose vaak pas gesteld als het ziekteproces al een tijd aan de gang is.Hartfalen leidt tot vrij algemene klachten, zoals vermoeidheid. Patiënten gaan vaak pas naar de huisarts, als bijvoorbeeld fietsen of traplopen echt niet meer gaat.

Voor artsen is het bovendien niet eenvoudig om een precieze diagnose te stellen. Kan het hart zich niet goed vullen met bloed, of is de knijpkracht verminderd? Of heeft de vermoeidheid een heel andere oorzaak, bijvoorbeeld een longziekte? Hoe eerder de oorzaak bekend is, hoe sneller de behandeling kan starten.

Vervolgstappen
Het onderzoeksteam, onder leiding van professor Nico de Jong (Erasmus MC), gaat de techniek verder testen en ontwikkelen. De onderzoekers verwachten dat het nog een paar jaar duurt voordat de techniek in veel ziekenhuizen beschikbaar is.

Topprioriteit Hartstichting
Het eerder herkennen en beter behandelen van hartfalen zijn topprioriteiten van de Hartstichting. Wetenschappers, artsen en patiënten hebben hartfalen gekozen in de top-5 van belangrijkste problemen waarvoor snel nieuwe oplossingen moeten komen. De Hartstichting steunt daarom het onderzoek naar betere echo-technieken, met bijna 500.000 euro.

Steeds meer patiënten
In Nederland leven meer dan 230.000 mensen met hartfalen, en de verwachting is dat dit aantal de komende jaren toeneemt. Bij hartfalen kan het hart zich door een stijve hartspier niet goed ontspannen. Het kan zich onvoldoende vullen met bloed. Per hartslag wordt dus minder bloed met zuurstof je lichaam ingepompt. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.