Meer precisie door selectievere MRI-scan

De twee Gelderse bedrijven Soteria Medical en Tesla Dynamic Coils hebben met het Radboudumc ruim een miljoen euro subsidie ontvangen van het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO-Oost). De subsidie is voor het project MI-Robot - ‘Metabole beeldvorming voor MR geleide robot interventies’. In het project wordt nieuwe beeldvorming ontwikkeld die specifieke stofwisselingsprocessen in het lichaam zichtbaar maakt. Daardoor zijn robotgestuurde biopsies nog preciezer uit te voeren. Tom Scheenen, onderzoeker in het Radboudumc: “Gecombineerd zorgen beide innovaties voor nieuwe hoogwaardige bedrijvigheid in Gelderland en een betere zorg voor patiënten met kanker.”

Het aantal mensen dat kanker krijgt, blijft voorlopig toenemen in een nog altijd ouder wordende bevolking. Tijdige opsporing en goede karakterisering van de tumoren zijn belangrijke factoren om de individuele patiënt met kanker zo optimaal mogelijk te behandelen. Het karakteriseren van tumoren – de exacte kenmerken vaststellen – is echter niet eenvoudig. Zijn ze agressief of niet, staan ze op het punt om uit te zaaien of juist niet? Om die kenmerken te bepalen is histopathologie (het opsporen van ziekteprocessen in weefsel) in combinatie met genetische analyse nog altijd de beste methode (gouden standaard). Om dat te kunnen doen, moet je een klein stukje van het betreffende weefsel uit het lichaam halen. Dat wordt een biopt genoemd.

Nieuwe technieken
Onderzoek van zo’n biopt vertelt onder andere of het om een lokale, niet uitgezaaide tumor gaat. Dat verschil tussen niet of wel uitgezaaid is enorm belangrijk. Scheenen: “Dat bepaalt het verschil tussen een lokale behandeling van de tumor of juist een uitgebreidere, systemische behandeling. Zeker in een vroeg stadium van uitzaaien, is een uitgezaaide tumor nog klein, lastig te vinden en moeilijk te biopteren. Waar zit de uitzaaiing precies? Is het mogelijk daar een goed biopt van te nemen? Zonder zo’n biopt is karakterisering immers niet mogelijk. Daar ligt dus een grote klinische behoefte. Het zou prachtig zijn als we op een niet-invasieve manier de aanwezigheid van uitgezaaide ziekte kunnen voorspellen en detecteren. Met nieuwe krachtige MRI-technieken gaan we dat proberen.”

De stofwisseling scannen
Maar het project MI-Robot omvat meer, want het detecteren en lokaliseren van een tumor is niet voldoende. Met Metabole MRI (Magnetische Resonantie Imaging) kan de lokale tumor ook al op een niet-invasieve manier worden gekarakteriseerd, op basis van stofwisselingsprocessen die karakteristiek zijn voor tumoren. Daardoor is ook beter te voorspellen of de ziekte op het punt staat zich uit te breiden of niet. Tesla Dynamic Coils in Zaltbommel zal dit technisch mogelijk maken. Daarnaast is het ook essentieel om de eventuele uitzaaiingen nauwkeurig te biopteren, zodat je zeker weet dat een stukje van het verdachte weefsel is aangeprikt. Scheenen: “Mogelijk kunnen we in zo’n situatie ook de uitzaaiing direct verwijderen met een minimaal invasieve behandeling of door een focale therapie, zoals gericht lokaal bestralen, laseren of bevriezen.”

Een robot in de MRI
Een manier om heel nauwkeurig te biopteren is het aansturen van een naald met een MRI compatible robot op basis van real time imaging. Daar heeft Soterial Medical, een spin-off van het Radboudumc, al veel ervaring mee. Het Arnhemse bedrijf heeft namelijk al een robot op de markt, met onderdelen die géén verstoringen geven in het enorme magnetische veld dat wordt gegenereerd door een MRI. Zo kan de robot zijn werk doen, terwijl de MRI real time opnames kan blijven leveren. Scheenen: “De combinatie van beide bedrijven biedt de mogelijkheid om op een minimaal-invasieve wijze biopten te nemen uit potentiële tumoren, diep in het menselijk lichaam, gestuurd door de metabole informatie. Het Radboudumc zal de optimale metabole scans ontwerpen en een demonstratiestudie opzetten om bij patiënten met prostaatkanker het succes van de metabolisme gestuurde biopsie aan te tonen.”

Het project, dat in totaal bijna 3 miljoen euro gaat kosten, heeft een looptijd van 2,5 jaar.