Spierpijn is de meest voorkomende bijwerking van statines. Dit kan gepaard gaan met ernstige spierafbraak

Ruim anderhalf miljoen Nederlanders gebruiken statines tegen hoog cholesterol. Dit verlaagt de kans op hart- en vaatziekten, maar kan vervelende bijwerkingen hebben als spierpijn, spierkrampen en vermoeide spieren. Het wandelen van de Vierdaagse ligt dan misschien niet voor de hand. Toch kijken inspanningsfysioloog Maria Hopman en haar team van het Radboudumc dit jaar in het Vierdaagseonderzoek specifiek naar statinegebruikers. Welke invloed heeft statinegebruik op spierschade en vermoeidheid tijdens het lopen van de Vierdaagse.

Spierpijn is de meest voorkomende bijwerking van statines. Dit kan gepaard gaan met ernstige spierafbraak, maar verreweg de grootste groep (twintig procent van alle statinegebruikers) heeft last van spierpijn zonder spierschade. De spierklachten ontstaan doordat een variant van statines de werking van de mitochondriën aantast. Mitochondriën zetten voeding om in biobrandstof  en zijn daarmee de energiecentrales van de cel. Bijna alle cellen in ons lichaam bevatten mitochondriën. Vooral cellen van organen die heel veel energie verbruiken - zoals hart, lever, hersenen en spieren - bevatten heel veel mitochondriën.
 
Wandelen met klachten
Tijdens de Vierdaagse gaan Maria Hopman en haar team wandelaars die statines gebruiken, en daar al dan niet spierklachten van hebben, intensief volgen. Vooral de groep met spierklachten is interessant. Hoe zorgen zij ervoor dat ze ondanks de klachten toch de Vierdaagse kunnen wandelen? De onderzoekers willen het ontstaan van de spierklachten beter begrijpen en een aangrijpingspunt vinden om deze klachten te verminderen. Ook kijken zij of statinegebruikers meer spierschade oplopen door het wandelen dan wandelaars die geen statines gebruiken.
 
Voedingssupplement
De remming van de mitochondriëen komt waarschijnlijk door een tekort aan bouwstenen van de cel, waarbij cholesterol nodig is voor de productie. Een voorbeeld hiervan is de stof Q10, een vrij verkrijgbaar voedingssupplement. Hiervan wordt gedacht dat het helpt bij spierklachten door statinegebruik. De gunstige effecten hiervan zijn echter maar zeer beperkt. De onderzoekers willen daarom meer inzicht krijgen in het gebruik van deze voedingssupplementen door de deelnemers aan het Vierdaagseonderzoek.
 
Vierdaagseonderzoek
Ieder jaar doet het Radboudumc onderzoek onder wandelaars van de Vierdaagse. Het onderzoek heeft meerdere onderzoekslijnen: naast het onderzoek naar statinegebruik is er ook het langlopende onderzoek naar gezondheidsverschillen tussen Vierdaagselopers en een niet-wandelende controlegroep. Dit jaar is er speciale aandacht voor cognitieve verschillen tussen deze twee groepen. Voor het onderzoek wordt dit jaar samengewerkt met de Rijksuniversiteit Groningen, Ziekenhuis Gelderse Vallei, Wageningen University and Research Center en de Radboud Universiteit. Het vierdaagselaboratorium wordt mede mogelijk gemaakt door Siemens Healthineers.