De meeste mensen krijgen te maken met rouw wanneer een dierbare sterft

Slechte slapers krijgen vaker ernstige problemen als een dierbare overlijdt. Ze kunnen het verlies moeilijker een goede plek geven en lopen een groter risico op lichamelijke of geestelijke klachten die hen langdurig belemmeren in hun sociale leven of hun werk.

De meeste mensen krijgen te maken met rouw wanneer een dierbare sterft. Het is logisch dat mensen in de periode dat ze rouwen vaker slaapproblemen krijgen. Onderzoekers van het Erasmus MC en de Universiteit van Arizona wilden echter weten of er andersom ook een verband is, dus: lopen mensen die in een normale situatie al slechter slapen meer risico op een moeilijk rouwproces als een dierbare overlijdt?

Bewegingsmeter
De onderzoekers stelden daarom vragen over onder andere slaap aan ruim 1500 deelnemers van het bevolkingsonderzoek Erasmus Rotterdam Gezondheid Onderzoek (ERGO). Ook werd hun slaap-waakritme gemeten met een bewegingsmeter, gedurende 7 dagen en nachten. Zes jaar later deden de onderzoekers dat nog een keer in onder andere de deelnemers die inmiddels een dierbare hadden verloren. ‘We zagen dat mensen die al slaapverstoringen hadden toen er niets aan de hand was, eerder te maken kregen met een verstoord rouwproces dan mensen die voor het verlies van hun geliefde al goed sliepen. Slechte slaap kan dus niet alleen samengaan met verdriet, maar lijkt ook een risicofactor te zijn voor het ontwikkelen van gecompliceerde rouw na een verlies’, zegt onderzoeker Annemarie Luik van het Erasmus MC.

Bij gecompliceerde rouw ervaren mensen zulke ernstige problemen dat het ook na langere tijd niet lukt hun normale leven weer op te pakken. De klachten kunnen erg uiteenlopen. Sommige mensen voelen zich verdoofd, anderen zijn obsessief bezig met de overledene of worden depressief. Dit belemmert hen veelal in hun sociale leven of hun werk. Ongeveer één op de tien mensen ontwikkelt na het overlijden van een dierbare zo’n ernstige vorm van verdriet.

Stressvolle ervaring
Hoe het komt dat slaap het rouwproces beïnvloedt, hebben de onderzoekers niet onderzocht. ‘Maar we weten al wel dat slaap van cruciaal belang is voor zowel fysieke als mentale gezondheid. Tijdens de slaap verwerken we emotionele gebeurtenissen die overdag plaatsvinden. Slaap helpt ons ook om fysiek te herstellen. Rouw is een zeer stressvolle ervaring voor het lichaam. In staat zijn om te rusten en te herstellen, helpt ons waarschijnlijk om beter met verdriet om te gaan’, zegt onderzoeker Maud de Feijter.

Professionals die nabestaanden ondersteunen zouden alerter op slaapproblemen moeten zijn. De Feijter: ‘Uit ons onderzoek blijkt dat het niet alleen gaat om het verdriet op dat intense moment na het overlijden. De geschiedenis van de slaapproblemen zouden moeten meetellen als ze overwegen of er een kans is op ernstigere rouwklachten en eventueel in welke behandeling het beste is voor een nabestaande.’

De bevindingen van de onderzoekers zijn gepubliceerd in de Journal of Psychiatric Research .