Dat schrijft de SFK in het Pharmaceutisch Weekblad

Sinds het beschikbaar komen van DOAC’s als orale antistollingsmiddelen ziet de SFK het aantal gebruikers van deze groep stijgen. Deze toename gaat ten koste van de meer traditionele VKA’s. Begin 2021 is het meest gebruikte antistollingsmiddel voor het eerst een DOAC. Dat schrijft de SFK deze week in het Pharmaceutisch Weekblad.

Openbare apotheken verstrekten in de eerste helft van 2021 aan 570.000 gebruikers een oraal antistollingsmiddel van het type vitamine K-antagonist (VKA) of direct werkende orale anticoagulantia (DOAC). Deze middelen worden  voorgeschreven om veneuze trombo-embolieën te voorkomen of te behandelen. Sinds hun introductie op de Nederlandse markt in 2008 groeit het gebruik van DOAC’s gestaag, ten koste van de VKA’s. Bijna tien jaar later, in 2017, hadden de DOAC’s een aandeel van 32% en VKA’s 68%. In de eerste helft van 2021 lag de verhouding precies andersom: twee derde van de gebruikers slikt nu een DOAC. 

Meest gebruikt
Ondanks de groei van het aantal gebruikers van DOAC’s was de VKA acenocoumarol tot voor kort het meest gebruikte orale antistollingsmiddel. In de eerste helft van 2021 is deze positie voor het eerst overgenomen door de DOAC rivaroxaban met 152.000 gebruikers (27%). Acenocoumarol telde toen nog ongeveer 149.000 gebruikers (26%). De DOAC apixaban kende 136.000 gebruikers (24%). Op enige afstand volgen de DOAC dabigatran (55.000  gebruikers, 10%), en de VKA fenprocoumon en de DOAC edoxaban met beide ongeveer 40.000 gebruikers (7%). In 2016 concludeerde de NHG dat VKA’s en DOAC’s als gelijkwaardig beschouwd kunnen worden. 

Als gevolg  hiervan zijn de NHG-standaarden en de vergoedingsvoorwaarden aangepast, waarna DOAC’s ook vergoed werden na initiatie door de huisarts. Waar vóór de verruiming ongeveer 25% van de eerste uitgiftes van de huisarts een DOAC was, is dit in de eerste helft van 2021 opgelopen tot ruim 80%. Als ook eerste uitgiftes van medisch specialisten en overige artsen worden meegenomen, dan is het aandeel van de DOAC’s zelfs 87%. Met name de VKA fenprocoumon wordt nauwelijks meer verstrekt aan nieuwe gebruikers: in de eerste helft van 2021 waren er nog geen drieduizend gebruikers met een eerste uitgifte. Mogelijk hangt dit voor een deel samen met leveringsproblemen van dit geneesmiddel eind 2020 en begin 2021.