Toediening van dit vaccin bij gezonde vrijwilligers werd goed verdragen en leidde tot een goede immuunrespons

Een nieuw COVID-19 vaccin dat gebaseerd is op een ander werkingsmechanisme dan de huidige vaccins die op de markt zijn, is voor het eerst in mensen getest door onderzoekers van het Radboudumc. Toediening van dit vaccin bij gezonde vrijwilligers werd goed verdragen en leidde tot een goede immuunrespons. De effectiviteit van het vaccin wordt momenteel verder onderzocht. Eerste resultaten worden later dit jaar verwacht.

Het nieuwe vaccin, genaamd ABNCoV2, is een ander type dan de vaccins tegen het coronavirus die tot nu toe op de markt zijn gebracht: de mRNA-vaccins (zoals die van Pfizer en Moderna), de vectorvaccins (zoals die van Janssen en AstraZeneca) en het eiwitvaccin Novavax. Het gaat in dit geval om een virus-like particles (VLP) vaccin. Dit betekent dat het nieuwe coronavaccin bestaat uit elementen die lijken op virusdeeltjes. Voor het afweersysteem lijken deze deeltjes op een virus, maar ze kunnen zich niet vermenigvuldigen. De virus-like particles zijn met een klein onderdeel van het coronavirus SARS-CoV-2 verbonden. Hierdoor reageert het lichaam al snel op het virus door antistoffen en T-cellen te maken. 

Weinig bijwerkingen
In dit onderzoek, uitgevoerd door arts-onderzoeker Merel Smit, is gekeken naar de veiligheid en verdraagzaamheid van het vaccin. 45 gezonde vrijwilligers, die nog geen COVID-19 hadden gehad en niet gevaccineerd waren, ontvingen twee doses van het nieuwe vaccin. Ze werden gedurende zes maanden na de tweede vaccinatie gevolgd. De deelnemers maakten antistoffen en T-cellen tegen SARS-CoV-2 aan. Bovendien bleek uit het onderzoek dat het vaccin goed verdragen werd door de deelnemers aan het onderzoek: er werden weinig bijwerkingen gemeld. Hoofdonderzoeker Benjamin Mordmüller, hoogleraar Medische microbiologie van het Radboudumc: ‘Deze technologie heeft onze verwachtingen overtroffen op het gebied van immuniteit en verdraagbaarheid.’ De resultaten zijn nu gepubliceerd in The Lancet Microbe. 

Effectiviteit
Om de effectiviteit van dit vaccin vast te stellen, is vervolgonderzoek nodig. Momenteel lopen er verschillende studies naar de effectiviteit. Mordmüller is hierover hoopvol: een vaccin dat op een soortgelijk principe is gebaseerd, is het vaccin tegen het HPV-virus dat onder meer baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Bij dit vaccin is de immuniteit voor langere tijd geborgd; op dit moment al meer dan tien jaar. Als dit voor het nieuwe coronavaccin ook geldt, kan dit betekenen dat eventuele boostervaccinaties met langere tussenpozen gegeven kunnen worden. 

Andere infectieziekten
Een belangrijk voordeel van dit type vaccin is de mogelijkheid om het snel aan te passen in het geval dat het virus mutaties krijgt die de werkzaamheid van het ABNCoV2-vaccin verminderen. Daarnaast kan dit zogenoemde cVLP platform, de basis van het vaccin, ook gebruikt worden voor de doorontwikkeling van nieuwe verbeterde vaccins voor wereldwijde infectieziekten, zoals malaria en influenza. Dat was nog niet mogelijk met het vaccin tegen het HPV-virus. Momenteel wordt een malariavaccin ontwikkeld op basis van dit vaccin, dat naar verwachting volgend jaar getest gaat worden.

Mordmüller: ‘De resultaten zijn heel goed nieuws voor de ontwikkeling van vaccins tegen een breed scala aan infectieziekten waarvoor we met conventionele vaccins geen of niet voldoende bescherming kunnen bieden.’

Bron: Radboudumc