Parasitaire worminfecties komen veel voor in ontwikkelingslanden

Het regelmatig preventief ontwormen van bevolkingen die leven met via de bodem overgedragen darmwormen kan binnen tien jaar leiden tot medicijnresistentie. Dat blijkt uit een uitgebreid simulatiemodel, gemaakt door wetenschappers van het Erasmus MC en gepubliceerd in Nature Communications.

‘We staan op een potentieel keerpunt waarop de eerste resistentie tegen wormbestrijding verwacht kan worden. Ons model moet een tijdige waarschuwing en stimulans voor de wetenschappelijke gemeenschap zijn om de bestrijding van worminfecties in de toekomst nog mogelijk te maken.’ Aan het woord is Luc Coffeng, universitair docent in Infectious Disease Control, afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg in het Erasmus MC. Met zijn onderzoeksgroep heeft hij een model ontwikkeld om de trends in medicijnresistentie te voorspellen. Hij maakt zich zorgen over de voorspellingen die daaruit komen.

Parasitaire worminfecties komen veel voor in ontwikkelingslanden, en vooral de soort die mensen binnenkrijgen via contact met menselijke ontlasting verontreinigde bodem (soil-transmitted helminths, STH). Ongeveer 1 miljard mensen wereldwijd zijn geïnfecteerd met STH. Zij kunnen lijden aan bloedverlies in de darm, ijzertekort en ondervoeding.

De infectie wordt al enkele decennia bestreden met massale distributie van ontwormingsmedicijnen, benzimidazolen. Hierbij krijgen bijvoorbeeld alle kinderen in scholen jaarlijks preventief een eenmalige ontwormingspil, ongeacht of ze geïnfecteerd zijn of niet. De medicijnen worden al jaren gratis verstrekt door de farmaceutische industrie. Deze benadering werkt vooralsnog goed in het terugdringen van het aantal ernstige infecties. Het heeft een groot nadeel: volgens het model van Coffeng en collega’s zou het kunnen dat de wormen nog dit decennium resistent worden tegen de bestaande therapieën als de aanpak niet verandert.

In het model hebben Coffeng en collega’s alle bekende kennis en ervaring over resistentie in wormen bijeengebracht, uit zowel de menselijke als diergeneeskunde. Hij legt uit: ‘Daarmee hebben we een uitgebreid simulatiemodel gebouwd van gemeenschappen van mensen, met wormen in mensen, en vervolgens genen in de wormen. Met dat model simuleren we de verwachte trends in resistentie over de loop van 20 jaar, gegeven de huidige bestrijdingsstrategie tegen deze worminfecties.’

Volgens Coffeng is het nu aan de wetenschappelijke gemeenschap om andere strategieën tegen parasitaire worminfecties te ontwikkelen, en daarmee resistentie tegen antiworm-medicijnen te voorkomen. Hiervoor zijn betere toegang tot schoon water, sanitatie (zoals latrines) en hygiëne nodig. Als daarmee op den duur het aantal worminfecties is teruggedrongen, zullen er mogelijk toch nog nieuwe medicijnen nodig zijn om incidentele infecties te kunnen blijven behandelen.

Bron: Erasmus MC