Schoenmakers ontdekte in augustus 2021 dat de placenta’s van zwangeren met covid-19 door het virus waren aangetast

Het onderzoek van Sam Schoenmakers, gynaecoloog-perinatoloog aan het Erasmus MC naar de aanwezigheid van het coronavirus in de placenta krijgt internationale bevestiging. Schoenmakers ontdekte in augustus 2021 dat de placenta’s van zwangeren met covid-19 door het virus waren aangetast.

In een groot internationaal onderzoek in twaalf landen bleken 68 placenta’s van doodgeboren baby’s ook aangetast door het virus.

Sam Schoenmakers: ‘Deze internationale uitkomsten zijn een bevestiging van onze bevindingen en vermoedens dat er een toename was van doodgeboorte door placentaire SARS-CoV-2-infectie. Ik ben blij met de internationale samenwerking, zeker omdat landelijk de bevindingen in twijfel getrokken werden en als regionaal werden afgedaan.’ Het onderzoek van Schoenmakers en collega’s betrof placenta’s in de regio Rotterdam.

Verhardingen en necrose
Voor het internationale onderzoek werden placenta’s van 64 doodgeboortes en 4 kort na de geboorte overleden baby’s onderzocht. Alle 68 moeders waren niet gevaccineerd en hebben tijdens de zwangerschap covid-19 gehad. In de placenta’s werden verhardingen (fibrineneerslag) en afgestorven cellen (necrose) aangetroffen. 66 placenta’s toonden daarnaast ook bepaalde immuuncellen. Deze drie kenmerken samen noemen we de ‘placentaire covid-19-handtekening’, ofwel een kapotte placenta.

Dertien doodgeboortes
De resultaten van het onderzoek van Schoenmakers baarden veel opzien. Eerdere ervaringen met andere virussen lieten zien dat het virus zelden tot nooit de placenta infecteerde. Maar het coronavirus weet dus wel door te dringen. In het begin van de pandemie werden wel minder vroeggeboortes geregistreerd en leidde de covid-19 infectie niet tot meer babysterfte.

Amper ziek
Het onderzoek van Schoenmakers uit augustus 2021 toonde aan dat SARS-CoV-2 de placenta kan infecteren. In november 2021 toonde Schoenmakers met bevindingen uit het onderzoek van die zomer aan dat er dertien doodgeboortes in Nederland waren door placentaire SARS-CoV-2 infectie.

Ook onderzoeken in Ierland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten concludeerden dit. In de meeste gevallen betrof het de deltavariant van het coronavirus. Schoenmakers: ‘Het betreft een klein percentage van zwangere vrouwen dat een aangetaste placenta heeft; de moeders zijn niet gevaccineerd, en toch amper ziek.’

Vervolgonderzoek
Met deze internationale resultaten staat het onderzoek niet stil. Een vervolgonderzoek over de tijd tussen de infectie van de zwangere vrouw en doodgeboorte is onderweg.